Kievit / Arnold van Kreveld
Standpunt Kievitseieren rapen
Het rapen van kievitseieren is verboden op grond van de Wet natuurbescherming. Uitzonderingen op dit verbod zijn slechts mogelijk onder strikte voorwaarden, waaronder de eis dat het niet mag leiden tot een verslechtering van de 'staat van instandhouding' van de soort. De staat van instandhouding is een maat voor de duurzaamheid van een populatie. Friesland was de enige provincie die toestemming verleende voor het rapen van kievitseieren, maar in de laatste jaren is er geen nieuwe ontheffing meer verleend. De basis voor dit besluit is een rapport van Sovon Vogelonderzoek Nederland waaruit blijkt dat de kievit in Friesland een ongunstige staat van instandhouding heeft.
Probleem
De kievit neemt sterk af in Europa. In veel van de ons omringende landen staat de soort op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Ook in Nederland – en in Friesland – is de trend van de aantallen broedvogels negatief, met een achteruitgang van ruim 3% per jaar, maar er bestaan flinke verschillen per provincie (bron: Sovon Vogelonderzoek Nederland).
De oorzaken van de achteruitgang liggen vooral in het intensieve agrarische landgebruik, waardoor er steeds vroeger gemaaid wordt, graslanden te droog zijn, het gras te snel opschiet en eenvormig van structuur en soortensamenstelling wordt én de voedselbeschikbaarheid voor kieviten afneemt. Ook zijn veel broedgebieden van kieviten verdwenen door verstedelijking en is predatie toegenomen. Daarnaast is in enkele landen jacht op kieviten ook nog steeds toegestaan, zoals in Frankrijk.
Uit onderzoek is gebleken dat het broedsucces van kieviten te laag is om de sterfte te compenseren. Beschermingsmaatregelen dienen dus vooral op broedsucces gericht worden.
Uit onderzoeken komt verder naar voren dat vroeg in het jaar gelegde eieren van de kievit zwaarder zijn dan de later gelegde eieren. Daaruit komen grotere en zwaardere jongen voort met een hogere overlevingskans. Na het rapen leggen kieviten eieren die kleiner zijn en waarvan de jongen een lagere overlevingskans hebben. Juist de vroege legsels maken dus de meeste kans op succes, maar deze worden door rapen verstoord.
Het rapen van kievitseieren in Friesland is echter niet de reden voor de achteruitgang van de kievit. Het rapen van kievitseieren levert evenwel ook geen bijdrage aan de bescherming van deze soort.
Standpunt
- Vogelbescherming is tegen het rapen van eieren van kieviten en alle andere in het wild levende vogels.
- Vogelbescherming erkent de bijdrage van de BFVW (Bond van Friese Vogelwachten) aan het beschermen van weidevogels.
- Vogelbescherming heeft de BFVW opgeroepen om een nieuwe traditie te ontwikkelen waarin het eerste kievitsei als voorbode van de lente gevierd wordt, zonder daarbij eieren weg te nemen of legsels te verstoren door niet-beschermingsgericht zoeken.
- Vogelbescherming vindt dat alle tijd en energie besteed moet worden aan maatregelen die de kievitstand echt verder helpen.
Wat doet Vogelbescherming?
- Met de factsheets boerenlandvogels en specifiek een factsheet over Kievit en beheer, geeft Vogelbescherming aan boeren en agrarische natuurverenigingen praktische informatie hoe de weidevogelstand op hun bedrijf/in hun gebied kan worden verbeterd.
- Het Jaar van de Kievit (2016) heeft belangrijke resultaten opgeleverd over de bescherming van kievit. Vogelbescherming legt op basis van deze uitkomsten de focus nu op kuikenoverleving, zogenaamde volveldse maatregelen (alleen randenbeheer werkt niet) en pleit voor aandacht voor de specifieke korte en open structuur in het grasland die nodig is voor de kievit.
- Vogelbescherming voert lobby voor een ander landbouwbeleid, beloning van boeren die natuurinclusief werken én succesvol rekening houden met boerenlandvogels in hun bedrijfsvoering, wat ten goede komt aan de overlevingskansen van de kievit.
Zie ook: Weidevogels en Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
