Geelpootmeeuw
Yellow-legged Gull, Larus michahellis - Meeuwen (Laridae)
De geelpootmeeuw is van oorsprong de Zuid-Europese tegenhanger van de zilvermeeuw. Door meer kennis en door toename van de soort worden er steeds vaker geelpootmeeuwen in ons land waargenomen. Hij wordt relatief veel gezien in het binnenland, langs de grote rivieren. Herkenning is vaak ingewikkeld, voor elke leeftijd zijn weer andere kenmerken.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Bij het herkennen van grotere meeuwen is het bepalen van leeftijd erg belangrijk: er zijn vier leeftijdscategorieën, verdeeld in 'kalenderjaren' van januari tot december. Kijk voor de volledige determinatie bij 'Meer weten'. In het algemeen hebben ze een dikke snavel met een flinke gonys - de hoek in de ondersnavel vlakbij de punt van een snavel. Ze zijn ook langgerekter dan een zilvermeeuw. Een jonge geelpootmeeuw heeft een grotendeels witte kop met 'oogschaduw' en in vlucht een brede zwarte staartband en witte staart en een donkere 'binnenhand'. Volwassen vogels zijn een tint donkerder grijs dan zilvermeeuwen en hebben donkergele poten.
Geluid
Roep tamelijk diep en nasaal, lijkt meer op kleine mantelmeeuw dan op zilvermeeuw, maar de verschillen zijn klein.
52-58 cm, spanwijdte 120-140 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt net als zilvermeeuw in kolonies, van april tot juni - begin juli. Meestal 2-3 eieren. Broedduur 26-30 dagen. Nest vaak in de buurt van of onder bosjes. Nestelt ook wel op daken. Beide oudervogels broeden de eieren uit, maar vooral het vrouwtje. De jongen kunnen zwemmen na 10 dagen en vliegen na 6-7 weken.
Leefgebied
Komt met name van juli - oktober voor, voornamelijk langs meren, kusten en rivieren. Ook op kades en in havens te vinden waar altijd wel wat te eten is.
Voedsel
Is een alleseter, maar eet vooral vis. Voor de jongen worden regelmatig eieren en jonge vogels geroofd van andere nesten. Zeer veelzijdig in zijn manieren van voedsel zoeken.
Vogeltrek
Gedeeltelijk trekvogel. Vanaf de broedgebieden rond de Middellandse Zee trekken geelpootmeeuwen naar de kuststroken van West-Europa (steeds vaker ook naar Nederland) maar vooral van Zuid-Europa, Turkije en de Noord-Afrikaanse kust. Zoals andere grote meeuwen zijn het sterke vliegers en kunnen ze ook overdag op lage hoogte grote afstanden afleggen.
Verspreiding en aantal
uiterst schaarse broedvogel | jaarrond aanwezig | doortrekker en wintergast in zeer klein aantal
De aantallen geelpootmeeuwen nemen tegenwoordig jaarlijks toe in ons land; ze worden daarnaast steeds meer herkend. Het eerste zuivere broedgeval van de geelpootmeeuw vond in 2011 plaats, vanaf 1985 zijn er mengparen waargenomen met zilvermeeuw en kleine mantelmeeuw.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | aantal onbekend |
| Doortrekkers | aantal onbekend |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Vanaf de zomer kun je geelpootmeeuwen zien langs de grote rivieren. Kijk naar de meeuwen op strekdammen en bakens. Ook vaak te vinden tussen zilvermeeuwen op vuilnisbelten en in havens.
In Europa
Broedt voornamelijk rond de Middellandse Zee en langs de Zwarte Zee.
Meer informatie
Bescherming
Op Europees niveau geldt de soort niet als bedreigd vanwege het grote verspreidingsgebied en de stabiele grote populatie. De Europese populatie heeft wel te lijden gehad van olievervuiling, langelijnvisserij, vervolging, plezierjacht (Oekraïne), verstoring door recreatie en vanwege natuurbeheermaatregelen (de geelpootmeeuw predeert op zeldzame soorten, zoals het bont stormvogeltje).
Wet- en regelgeving
De geelpootmeeuw is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn geelpootmeeuwen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de geelpootmeeuw wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal