Kleine mantelmeeuw

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Lager en nasaler dan zilvermeeuw.

• Roep en baltsroep

Broeden

Broedt vanaf eind april. Maakt jaarlijks één nest van gras, stro, korstmossen en veren in een gebied met dichtere vegetatie dan de zilvermeeuw. Broedt ook op gebouwen en in weilanden. Legt gemiddeld 2-3 eieren. Bij voedselschaarste zijn de eieren kleiner dan normaal. De eieren worden in 24-28 dagen uitgebroed, de jongen kunnen na 30-40 dagen vliegen.

Leefgebied

De kleine mantelmeeuw broedt vooral in kustgebieden zoals duinen, strandvlakten, kwelders, schorren en dijken, steeds vaker ook in graslanden met veel water. Broedt ook op gebouwen in steden en industriegebied om vossen te mijden. Meer dan 90 procent van de broedparen bevindt zich op de Waddeneilanden of in de Delta. Op de Maasvlakte bevindt zich een grote kolonie van zo'n 30.000 paren, vermoedelijk de grootste van Europa. Is vrijwel altijd in een groep aanwezig, samen met zilvermeeuwen en grote mantelmeeuwen. Zoekt eten op zee en maakt in de broedtijd lange tochten tot meer dan 100 km uit de buurt van de kolonie.

Voedsel

Eet schelpdieren, kleine vissen, vogeleieren en kuikens, knaagdieren en bessen. Zoekt lopend naar voedsel, vliegt achter trawlers aan maar pikt ook vissen uit het water die vlak onder het oppervlak zwemmen.

Vogeltrek

Trekt vanaf half juli tot eind september langs de kust zuidwaarts, tot aan Marokko. Door de mildere winters van de laatste jaren gaan ze minder ver of blijven ze soms zelfs in Nederland. Tussen maart en mei trekken ze weer terug naar het broedgebied. In Nederland zijn ook veel doortrekkende kleine mantelmeeuwen uit Engeland en Scandinavië te zien.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Te zien in kust- en duingebied, vaak in groepen samen met zilvermeeuwen en grote mantelmeeuwen. In voor- en najaar overigens ook in grote getalen in het binnenland te zien.

In Europa

Kleine mantelmeeuwen komen voor in Noord- en West-Europa. Het zijn zeevogels die langs de gehele Atlantische, Noordzee- en Oostzeekust voorkomen. In kleinere aantallen tref je kleine mantelmeeuwen ook in het binnenland aan. In Finland broeden kleine mantelmeeuwen tot ver in het binnenland rond de meren.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich op allerlei manieren in voor de bescherming van belangrijke vogelgebieden in Nederland, zoals het duin- en kustgebied of het Waddengebied, waar ook vaak zilvermeeuwen broeden of voedsel zoeken. Dat doen we door kennisoverdracht en door voorbeeldprojecten. Verder maakt Vogelbescherming zich sterk voor een meer duurzame visserij, zoals in het Waddengebied en in het IJsselmeer én voor natuurreservaten op de Noordzee.

Wat kun jij doen

Laat meeuwenkolonies in de broedtijd met rust, het is meestal niet toegestaan om er te komen in de broedtijd. In de steden langs de kust is het zaak om meeuwen niet te voeren, geen etensresten op straat te gooien en ondergrondse vuilcontainers en af te sluiten prullenbakken aan te brengen. Op die manier is mogelijk ervaren overlast in te dammen. Met draden en gaas kan men voorkomen dat kleine mantelmeeuwen op daken gaan broeden.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland

Actuele berichten

• Nesthub op dak biedt uitkomst voor meeuw en mens
• Meeuwen: fraaie, maar vaak ongewilde medebewoners
• Vliegende ratten en krijsende schijterds
• Zeevogel-eldorado Bruine Bank wordt toch Natura 2000-gebied

Downloads

• Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel A (pdf, 1.80 Mb)
• Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel B (pdf, 6.90 Mb)
• Factsheet stadsnatuur - Kleine mantelmeeuw (pdf, 278 Kb)
• The Wadden Sea (pdf, 2.74 Mb)
• Vogels langs de randen van het wad (pdf, 5.24 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van kleine mantelmeeuwen zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd.

Verschillende broedgebieden van kleine mantelmeeuwen zijn aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. Het gaat onder andere om de Duinen en Lage Land Texel, Duinen Vlieland en de Waddenzee. Voor deze gebieden gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. De betreffende gebieden zijn te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving