Grote mantelmeeuw

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

De roep is een diep, hees en blaffend geluid.

• Roep
• Roep in vlucht

Broeden

Eileg half april tot eind mei. Eén broedsel per jaar met meestal 3 eieren. Broedduur 26-28 dagen. De grote mantelmeeuw legt zijn eieren op de grond. De nesten bevinden zich in open gebied tussen hoge grassen. Het is gebouwd uit een hoop plantendelen en is gevoerd met veren en gras. Bij ons meestal solitair broedend tussen andere soorten meeuwen. In het buitenland bestaan er losse kolonies van grote mantelmeeuwen. Daar bevindt hun omvangrijke nest zich vaak hoog op een rotseiland. De jongen kunnen na 45-50 dagen vliegen.

Leefgebied

De grote mantelmeeuw broedt vanaf 1993 jaarlijks in ons land, vrijwel altijd in het Wadden- en Deltagebied, maar ook zijn er gevallen bekend uit het IJsselmeergebied. Altijd in de buurt van grote open wateren dus, in zowel zoute als zoete milieus. Hij nestelt op strekdammen, kwelders en schaars begroeide platen, op rustige plekken met een vrij uitzicht. Nederland bevindt zich aan de zuidrand van het vestigingsgebied. Zijn voedsel vindt de grote mantelmeeuw op zee en aan de kust.

Voedsel

Eet alle soorten dierlijk voedsel, inclusief water- en zeevogels en ook dode vis, aas en visafval.

Vogeltrek

Na de broedtijd trekken de vogels niet ver weg om te overwinteren bij groot open water, vooral zeekusten. In de winter bereikt het aantal aanwezige grote mantelmeeuwen in Nederland zijn maximum met vogels die uit het noorden komen.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Overal langs de kust te zien, in het binnenland op grotere meren en bij rivieren en kanalen.

In Europa

De grote mantelmeeuw broedt aan de Noord-Atlantische rotskusten maar kan zowel in als buiten het broedseizoen ook in Nederland worden aangetroffen.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich op allerlei manieren in voor de bescherming van belangrijke vogelgebieden in Nederland, zoals het duin- en kustgebied of het Waddengebied, waar ook vaak grote mantelmeeuwen broeden of voedsel zoeken. Dat doen we door kennisoverdracht en door voorbeeldprojecten. Verder maakt Vogelbescherming zich sterk voor een meer duurzame visserij, zoals in het Waddengebied en in het IJsselmeer én voor natuurreservaten op de Noordzee.

Wat kun jij doen

Duurzame visserij en bescherming van de Noordzee zijn belangrijke ingrediënten om het de grote mantelmeeuw in Nederland naar de zin te maken. De soort profiteert verder van bescherming en nieuw ontstane (al dan niet kunstmatige) geschikte leefgebieden (strekdammen, eilanden e.d.)

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland

Actuele berichten

• Zeevogel-eldorado Bruine Bank wordt toch Natura 2000-gebied
• Nieuw: De Nederlandse Meeuwengids
• Zeemeeuwen, het naadje van de kous (2)

Downloads

• Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel A (pdf, 1.80 Mb)
• Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel B (pdf, 6.90 Mb)
• The Wadden Sea (pdf, 2.74 Mb)
• Vogels langs de randen van het wad (pdf, 5.24 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van grote mantelmeeuwen zijn niet standaard het gehele jaar beschermd. In sommige provincies kunnen de nesten wel jaarrond bescherming genieten als zwaarwegende feiten of ecologische omstandigheden dat rechtvaardigen.

Er is slechts één natuurgebied voor grote mantelmeeuwen als belangrijk foerageergebied aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. Het gaat om de Bruine Bank. Andere gebieden in de Noordzee komen daar mogelijk ook voor in aanmerking, omdat grote mantelmeeuwen daar in aanzienlijke aantallen geregeld voorkomen. Voor deze gebieden gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. De betreffende gebieden zijn te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving