Nieuw: De Nederlandse Meeuwengids

De Nederlandse Meeuwengids is een samenwerking van professioneel fotograaf/filmer Ruurd-Jelle van der Leij, en ‘larofiel’ – zoals meeuwenliefhebbers wel worden genoemd – en ecoloog Merijn Loeve. Het idee ontstond bij Ruud-Jelle die de meeuwen in zijn Friese woonomgeving begon te fotograferen. Nadat hij een aantal individuele vogels jaar-in-jaar-uit steeds terugzag, en hij de kleden door de jaren heen kon vastleggen, wilde hij steeds meer weten over deze vogels. Dat leidde er onder andere toe dat hij foto’s heeft geleverd voor de meeuwenbijbel ‘Gulls of the World’. En zo begon het idee voor een Nederlandstalige meeuwengids post te vatten, want die was er nog niet. In Merijn vond hij een kenner om mee te sparren en te schrijven. Uiteindelijk heeft Ruurd-Jelle het boek in eigen beheer uitgegeven en verscheen het eerder deze maand.

In totaal zijn in Nederland 23 verschillende soorten meeuwen waargenomen, inclusief tien zeldzame dwaalgasten, maar in dit boek worden alleen de twaalf meest gangbare soorten besproken. Zeker voor de beginnende ‘larofiel’ is dat handig. Want om een soortgroep goed te leren kennen, is het beter om te beginnen met de vogels die je in je eigen omgeving kan zien.

In de inleidende hoofdstukken van De Nederlandse Meeuwengids worden een paar belangrijke basisbegrippen behandeld. Want om een onbekende meeuw op naam te kunnen brengen, is het bijvoorbeeld zaak om de leeftijd te weten. Dit maakt dat een basiskennis van de rui ook van belang is, en de daarbij behorende terminologie van het verenkleed. Handig zijn in dat laatste opzicht de voor- en achterflap. Stapsgewijs wordt de lezer op die manier meegenomen door de meeuwenherkenning.

Fenomenen die de herkenning van meeuwen bemoeilijken zoals hybridisatie – soorten die met elkaar ‘kruisen’ – en afwijkende vogels worden kort behandeld. Dit had wellicht een uitgebreidere toelichting verdiend, maar de gids moet vooral worden gezien als een eerste kennismaking met het determineren van meeuwen. Interessant is verder nog een hoofdstuk over ringonderzoek aan meeuwen.

Het leeuwendeel van het boek bestaat uit soortteksten. Deze volgen een vast stramien: eerst een korte inleiding over het voorkomen van de soort in Nederland, en vervolgens per leeftijdscategorie twee pagina’s met een korte en heldere beschrijving van de kenmerken (ondersteund door foto’s). In de tekst komen dezelfde kenmerken steeds terug, zodat soorten/kleden makkelijk onderling kunnen worden vergeleken; een goede vondst dus! Handig is verder het formaat: het boekje past in een jaszak. Dit alles komt de gebruiksvriendelijkheid duidelijk ten goede.

Mooie foto’s maken is Ruurd-Jelle wel toevertrouwd en de platen in De Nederlandse Meeuwengids zijn daarop geen uitzondering. Waar hij zelf geen goed beeld kon vinden, zijn andere fotografen bereid gevonden foto’s te leveren. Alle platen zijn zonder uitzondering erg fraai én – belangrijker nog – ze geven goed de belangrijkste kenmerken weer. In die opzet zijn de samenstellers dus meer dan geslaagd.

Ook in de inleidende hoofdstukken van het boek worden overigens een paar meeuwenfoto’s afgebeeld die werkelijk heel bijzonder zijn, zoals een grote mantelmeeuw die een velduil te grazen neemt! Gemiddeld zijn per soort meer dan tien foto’s afgedrukt, zodat ieder kleed (en vaak ook de variatie daarin) goed aan bod komt, wat vooral bij de grote soorten handig is. Want het zijn dus vooral de onvolwassen meeuwen die vaak voor verwarring zorgen.

Met dit boek moet het daarom mogelijk zijn om de algemenere Nederlandse meeuwen goed te leren (her)kennen. En het biedt een uitstekende basis om er dieper in te duiken aan de hand van meer specialistische literatuur. Zelfs de meer ingevoerde meeuwenkenner zal het boek ook willen hebben, al is het maar voor de foto’s.

Ten slotte nog een waarschuwing: wie door deze gids wordt overvallen door meeuwenliefde zal zichzelf vaak genoeg terugvinden op vuilnisbelten, visafslagen en andere ‘populaire’ meeuwenplekken! Voor wie dat niet afschrikt, is De Nederlandse Meeuwengids zeker een aanrader!