Door
Monica Wesseling
Natuurjournalist
Geplaatst op 16 april 2019
Slobeenden zijn van die ideale vogels voor de beginnende vogelkijker. De spatelvormige snavel en de althans bij de mannen, iriserende groene kop, maken ze onmiskenbaar. Ze broeden in een hoge, wat vochtige graspol en foerageren op het water. Luid slobberend. Aan de punt van de snavel wordt water naar binnen gezogen dat er vervolgens aan de basis weer net zo hard uitgeperst wordt. De binnenkant van de snavel is bezet met tientallen lamellen waarachter stukjes plant en kleine diertjes blijven steken. Hap slik weg.
Het zijn relatief late broeders. Ze starten in april en gaan door tot in juni. De keuze van het broedgebied – weilanden – gecombineerd met het tijdstip maakt ze gevoelig voor de gevolgen van de intensieve landbouw. Sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw is de slobeend dan ook flink afgenomen om de laatste jaren gelukkig weer te stabiliseren.
De redding komt van natuurreservaten waar nattigheid en vooral rust gegarandeerd zijn. Polder De Berkmeer bij Obdam bijvoorbeeld, in goede handen bij Landschap Noord-Holland. In dit natte, hobbelige grasland met een brede sloot heeft het Landschap een plas-dras aangelegd.
In maart, als de slobeenden én de steltlopers hongerig vanuit hun zuidelijke winterkwartieren terugkomen, wordt het water opgezet. De bodemdieren komen daardoor omhoog, zodat de vogels volop te eten hebben. Voor de slobeenden is de plantengroei in ondiep water ook van belang. De eend voelt zich zo thuis en dat zet de mannen aan tot het grote verleiden. Niet met gekwaak, want dat doet alleen zij, maar met een laag en blijkbaar toch heel aantrekkelijk keelgeluid.
Een deel van de slobbers trekt vervolgens door; zo’n vier paartjes blijven broeden in de polder. Eind april, mei en juni waken de mannen op oever en lopen de vrouwen rond met een schare kuikens.
De slobeenden zijn bijzonder, maar eigenlijk moet polder De Berkmeer vooral geroemd worden om haar grutto’s: tot wel 70 broedparen op krap 18 hectares, een mooie hoeveelheid. Vanaf maart strijken ze neer in de plasdras en beginnen na het hoognodige bijeten al snel met de balts.
En niet alleen de grutto’s; ook tureluurtjes, kieviten, scholeksters en krakeenden slaan aan het versieren. Het jubelen en scheren plus natuurlijk de fraaie veren, maken het voorjaar een feest; een feest van weide- en watervogels.
Voorjaar in dit klein juweel in het West-Friese land. Op naar Obdam!
Zowel met de auto als met openbaar vervoer vanaf NS-station Obdam aan de Stationsweg. Met rug naar station RA. Bij spoorwegovergang LA (Dorpsstraat). Na 600 meter LA Lutkedijk. Op Y-splitsing rechts aanhouden. Brug over en RA (Berkmeerdijk). Voor de volgende brug weer LA. Ruim kilometer verder een stukje voor een huis ziet u links een paneel staan (vrij laag). Auto in de berm parkeren.
Slobeenden zijn niet dik gezaaid maar gelukkig nog wel te ontdekken.
Naast Polder De Berkmeer zijn goede locaties:
Vogels is het tijdschrift voor onze leden, met prachtige fotoreportages en opmerkelijke verhalen. Een scala aan groot en klein nieuws, over vogels, kijk- en excursietips en nog veel meer. Word lid en ontvang
Vogels 5x per jaar.
Ben je op zoek naar een goed boek over vogels of de natuur? Vogelbescherming heeft een uitgebreid en gevarieerd aanbod in onze winkel en onze webshop.