Nestverstoring? Kom in actie!

Je buurman jast met de electrische snoeischaar de pruik van de haag, waar net Piet - de merel - zit te broeden. De woningbouwvereniging heeft besloten dat al die oude huizen, inclusief tuinen, plat moeten vóór de bouwvak. De nieuwe eigenaresse van de B&B op de hoek staat met de bezem de huiszwaluwnesten onder de dakrand vandaan te raggen, want anders komt er poep op de vensterbank. Wat doe je in zo'n geval?

Er zijn legio manieren waarop binnen de bebouwde kom vogelnesten worden verwoest: (ver)bouwen, renoveren, snoeien, kappen, slopen... Als het nest in gebruik is mag dat nooit.

Van sommige vogels zijn nesten zelfs het hele jaar beschermd, dus óók buiten het broedseizoen als het nest niet in gebruik is. De reden hiervoer is dat die vogelsoorten ontzettend afhankelijk zijn van hun broedplaats. Gierzwaluwen bijvoorbeeld, gebruiken ieder jaar dezelfde nestplek en er zijn weinig alternatieven voor ze.

Zie je verstoring van vogelnesten, maak dan een praatje met de persoon die ermee bezig is. Probeer samen een oplossing te vinden, of het nou een buurman is, of iemand in dienst bij de gemeente of een woningbouwvereniging.

Informeer, leg uit dat de wet wordt overtreden, wat de consequenties zijn voor vogels en de natuur en dat je in het uiterste geval aangifte doet bij de politie. Vaak weten mensen niet eens dat broedende vogels of specifieke nesten beschermd zijn en is het voldoende het gesprek aan te gaan.

Valt er niet te praten, of voelt het gesprek onveilig? Pleeg dan een telefoontje. Hieronder vind je de instanties en nummers. Handhavers kunnen niet optreden als niemand aangifte doet en dan komt er nooit verbetering in de situatie.

1. Bij spoed: de politie bellen (0900-8844).
   Vraag naar het Regionale Milieuteam. In sommige gevallen worden werkzaamheden stilgelegd.
2. Een lokale Vogelwerkgroep bellen om ze te informeren en vragen om de bevoegde instanties te benaderen, want een vogelwerkgroep wordt vaak serieuzer genomen.
3. Een melding doen bij de provincie / omgevingsdienst.
   Meld een mogelijke overtreding van de Omgevingswet. De provincies zijn verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van deze wet, maar schakelen vaak een omgevingsdienst in.
4.  ‘Aangifte doen van een strafbaar feit’.
   Doe aangifte bij de plaatselijke politie. Het is nodig om dit ook met zoveel woorden te zeggen, anders kan de politie het laten bij het maken van een aantekening. Is er een tweede getuige en heb je foto's gemaakt van de overtreding, dan is de kans groter dat de politie daadwerkelijk kan optreden.
5. Zie je verstoringen van nesten of vogels in het buitengebied? Geef de situatie door via natuurverstoring.nl.
   Je kunt hier ook terecht voor afvaldumpingen, vernielingen, stroperij, faunavergiftiging, illegale houtkap enzovoort.

Het mooiste is het als de betrokkenen geïnspireerd raken van jouw enthousiasme en juist wat voor vogels (of insecten of vleermuizen) willen doen. Dan is het na de sloop, bouw of renovatie goed toeven voor vogels én voor mensen. We voelen ons nu eenmaal gezonder en gelukkiger in een groene, natuurlijke omgeving. 

Bij renovatie of nieuwbouw zijn er een aantal mogelijkheden om mensen goed te informeren over wat ze kunnen doen:

• In de factsheets stadsvogels lezen, welke mogelijkheden er allemaal zijn om de vogels van dorp en stad te helpen, zoals gierzwaluwen, huismussen, merels enzovoort.
• De Checklist Groen Bouwen online invullen en een advies op maat ontvangen, met alle mogelijkheden voor natuurvriendelijke maatregelen. 
• Bij soorten die niet op de lijst met jaarrond beschermde nesten staan, voorkomen dat ze gaan broeden op een plaats waar werkzaamheden plaats gaan vinden (de vogels zoeken dan een andere plek). Door bijvoorbeeld het dak in de winter al af te zetten met gaas.
• Eens nadenken over een groen dak of een groene gevel.
• In de factsheets stadsnatuur te lezen over natuurvriendelijke bedrijventerreinen, sportvelden, bermen en parken. Of over het voorkomen van raamslachtoffers of gifslachtoffers.
• Een vrijwilliger stadsvogeladviseur van Vogelbescherming om advies vragen.

Ook in de tuin zijn er veel manieren om broedende vogels of nesten niet te verstoren, maar ze juist te helpen. De tuin kan immers niet eeuwig doorgroeien, jaar na jaar. Logisch dat de buurman, of jijzelf, snoeit. Dat kan ook verantwoord.

• Snoei voor maart of na juli, want in die periode broeden de meeste vogels. Controleer voor de zekerheid op nesten.
• Moet die enorme pruik op de ligusterhaag toch in mei eraf, controleer dan van tevoren meter voor meter de heg op de dag van het snoeien. Zit er onverhoopt een nest? Onverbiddelijk, dan moet het werk wachten, want ze zijn beschermd vanaf het allereerste takje tot het allerlaatste uitgevlogen kuiken.
• Kies voor vogelvriendelijke planten, struiken en bomen.
• Hang een nestkastje op.
• Zorg voor water in de tuin: een vijvertje met vlakke oever of platte waterschaal.
• Gun jonge vogels rust. Het is normaal dat ze de eerste dagen nog niet goed kunnen vliegen.
• Als je nestmateriaal aanbiedt, geef dan geen hondenharen als je hond is behandeld met vlooienmiddel. Dit gif is namelijk gevaarlijk voor de jonge vogels.