Rietzangers en karekieten herkennen aan hun zang

Rietland en ruigte met wat riet staan garant voor een explosie van insectenleven in voorjaar en zomer. Er zijn daarom heel wat zangvogels die zich hebben aangepast aan dit leefgebied. Vier verwante soorten zangvogels die alle in Nederland broeden zijn hier te vinden: kleine karekiet, grote karekiet, rietzanger en bosrietzanger. Ze hebben elk een voorkeur voor een ander type rietland.

Zo is de grote karekiet een bewoner van zwaar en hoog, stevig oud riet in wat dieper water. De talrijke kleine karekiet leeft ook in dunner, lager en jonger riet, dat je overal langs sloten en vaarten vindt. De rietzanger houdt van droger riet met opslag van wilg, els of braam. Bosrietzangers leven graag in ruigte van onder meer brandnetels, kleefkruid en riet en zijn niet afhankelijk van water.

De zang van de zeldzame grote karekiet is luid en laag, hij zingt heel duidelijk zijn eigen naam. Eigenlijk is er geen verwarring mogelijk. De veel en veel talrijkere kleine karekiet zingt ook zijn naam, maar zachtjes en bedaard. Hij kan best mooie tonen en zelfs wat imitaties in zijn zang verweven, maar het blijft heel ritmisch, een belangrijk kenmerk.

Dat ritme van de beide karekieten kent de zang van de rietzanger niet. Die knart heel hard en luid, het gaat alle kanten op. Hij doorspekt zijn ‘wilde’ zang met snel herhaalde fluittonen. Belangrijk: de rietzanger heeft als enige een zangvlucht.

De bosrietzanger, die pas half mei in ons land aankomt, is de meesterzanger en mijn favoriet. Zijn zang bestaat vrijwel geheel uit imitaties van andere vogels, van wel tientallen soorten. Waaronder Afrikaanse soorten, die hij kent uit zijn overwinteringsgebied. Hoor je een bijeneter? Pas op dat het geen bosrietzanger is. Kenmerkend voor de zang zijn verder de plotselinge versnellingen, vertragingen en pauzes.

Alle rietzangers zingen vrij lang door, maar mei en juni zijn de beste maanden. Vanaf juli, maar vooral in augustus trekken ze weer weg om te overwinteren in Afrika. Wil je de zang van de rietzangers dus goed leren kennen en de vogels liefst ook zien, dan is mei-juni de tijd om ze op te zoeken. Ga daarvoor op pad in de vroege ochtend en kies een rustige, niet al te koude dag uit. Ook ’s nachts zingen ze, een heel bijzondere ervaring om ze dan te horen.