Nu in beeld: de braamsluiper

Voor veel mensen is de braamsluiper een typisch KBV’tje, een Klein Bruin Vogeltje, dat meestal onopvallend ergens achter verscholen zit. Dat doet de braamsluiper dan ook het liefst in struiken of lage bomen. Hij dankt er tenslotte zelfs zijn naam aan, hoewel hij misschien nog wel een grotere voorkeur heeft voor de meidoorn. Zie hem maar eens te vinden tussen die doornstruiken en heesters. Hoewel, uiteindelijk lukt dat meestal wel als je enig geduld kunt opbrengen, want dit rusteloze zangertje verplaatst zich meestal na korte tijd en dan kan hij ineens zomaar redelijk zichtbaar op een takje zitten.

Om het voor ons gemakkelijker te maken verraadt hij zijn zitplaats voortdurend door zijn kenmerkende zang. Als je hem eenmaal in beeld hebt, valt op dat hij eigenlijk helemaal geen KBV’tje is. Met zijn helderwitte keel, grijze kop, lichte onderzijde en witte buitenstaartveren mag hij er best wezen. Maar vooruit, hij heeft wel een bruinachtige bovenzijde.

Als je wat langer naar de zang luistert, hoor je dat die voorafgegaan wordt door een wat prevelend gemurmel met afwisselend scherpe en zachte tonen. Soms wacht hij een tijdje met de ratel, en dan is het een stuk lastiger de zanger meteen als braamsluiper te herkennen. De vogel dankt er wel een rijtje volksnamen aan, zoals babbelaartje, klappermannetje, molenaartje en wekkertje. Zelfs mitrailleurtje wordt hij wel eens genoemd, maar of hij daar blij mee moet zijn, valt nog te bezien. Buiten het broedseizoen is het een stuk moeilijker de braamsluiper te vinden, want veel meer dan een scherp tèk, als twee steentjes die tegen elkaar worden geslagen, komt er dan niet uit. Dan zijn andere streeknamen, zoals doornbijtertje of kersenpikkertje, meer van toepassing.

De braamsluiper is een echte zomervogel die nooit in ons land overwintert. Vanaf juli tot diep in augustus en soms zelfs september verlaten de vogels ons land. Ze houden daarbij een zuidoostelijke trekroute aan om via het Midden-Oosten naar de Oost-Afrikaanse overwinteringsgebieden te gaan. Toch worden er bijna jaarlijks ook in de winter braamsluipers in ons land gezien. Dat betreft Siberische of vale braamsluipers, die waarschijnlijk een ondersoort zijn van Humes braamsluiper, waarvan nog niet geheel duidelijk is of dit nu een aparte soort is of een ondersoort van ‘onze’ braamsluiper. Je moet hoe dan ook veel geluk hebben om er een tegen te komen, want de Siberische familieleden zijn behoorlijk uit koers.

Om een braamsluiper te zien hoef je meestal niet ver van huis te gaan. De soort leeft in houtwallen, duinen en bosranden, zolang er maar voldoende dichte struiken zijn waarin hij zijn komvormige nest kan verstoppen, insecten en in de herfst bessen vindt én zijn ratel laat horen. Zo’n biotoop kun je ook in een kleine tuin creëren. Kies daarvoor inheemse en gevarieerde beplanting met enkele doornstruiken en lage bomen. De kans is dan groot dat je in het voorjaar geen wekker meer hoeft te zetten.