Raven laten uitsterven? Nooit weer.

De raven nemen het hem niet altijd in dank af, maar voor het 16e jaar onderzoekt Hans de Vos Burchart (voorzitter van de Ravenwerkgroep Nederland) ze. Om ze met die informatie beter te kunnen beschermen. “Ik zit aan de jonge raven om ze te ringen voor onderzoek. Dat vergeten de ouders niet! Ik weet zeker dat ze mij en de andere vrijwilligers herkennen. Is die rotzak nou nog niet weg, zie ik ze denken. Niet alleen vliegen ze een stukje mee als we vertrekken, regelmatig vliegt er ook een raaf boven mijn huis. Ik ben ervan overtuigd dat ze mij in de gaten houden. Ik snap het wel, slim van ze.”

We lopen bij Boswachterij de Amerongse Berg tussen douglassparren en hoge varens en Hans praat honderduit. “We ringen de jonge raven van het paar dat hier al in februari broedt, zodat we ze herkennen voor onderzoek. Eén van ons gaat met klimijzers naar het nest boven in de hoge spar. Hij laat de jongen met twee tegelijk in een soort boodschappentas omlaag zakken. Beneden sta ik dan te wachten om ze te meten, te wegen en ringen om hun poten te doen: een metalen ring met een nummer en een gekleurde ring.”

“Grappig: in een ravennest kan je dan van alles vinden, waar ze het mee hebben bekleed. In de buurt van een hertenkampje of schaapskudde zit het vol vacht of wol, zoals bij een nest in Zeist, maar we vinden ook wel eens een onderbroek, panty of poetsdoek.”

“Als ik zit te ringen en ik praat tegen ze, dan babbelen de jongen terug. Raven zijn lieve vogels. Ze hebben scherpe klauwen en grote snavels, maar als het kil is, kruipen ze helemaal tegen je aan. Ze zullen nooit pikken of bijten zoals torenvalken, die ik ook ring.”

Landelijk houden ongeveer 150 vrijwilligers ravennesten in de gaten en geven informatie over het broeden en de jongen door aan Hans en zijn collega. “We zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Onze jongste is 13 jaar, dus als jonge vogelaars interesse hebben, zijn ze ook van harte welkom!”

“We vertellen landeigenaren dat er zo’n bijzondere soort in hun gebied zit, dan krijgen ze begrip voor raven en willen ze er rekening mee houden.”, zegt Hans. “Halverwege de vorige eeuw waren raven uitgestorven, want alle zwarte vogels werden neergeschoten. Dat doen sommige mensen nog steeds. Terwijl raven zo intrigerend slim en prachtig zijn en zo’n belangrijke rol hebben in de natuur. Het zijn aaseters, dus ze ruimen alle kadavers op en voorkomen daarmee dat ziektes zich verspreiden. Het geven van informatie aan terreineigenaren en -beheerders, natuurverenigingen én publiek over (de ecologie van) de raaf, is een van de belangrijkste taken van de Ravenwerkgroep Nederland.”

Hans gaat verder. “We letten ook op dat de omgeving van de nesten intact blijft. Tot 15 maart mag je in principe vaak kappen in Nederland, maar de raven broeden in februari al en dan zijn de nesten ook beschermd! Ik heb meegemaakt dat ze het hele bos om de ravenboom weghaalden, nou, dan is het natuurlijk gedaan met de jonge raven. Het is vaak niet eens onwil, maar onwetendheid en daar proberen wij te helpen. Het feit dat wij de raven in beeld hebben en in de gaten houden, zorgt er voor dat ze veilig blijven.”

“De jonge raven gaan na een tijdje rondzwerven en zoeken elkaar op”, vertelt Hans. Vooral op de Veluwe heb je groepen van wel honderd tot honderdvijftig raven, die samenkomen op zogenaamde roestplekken! Jongeren die rondhangen en spelen. We noemen het daarom ook wel ‘jongeren-soozen’. Daar vinden ze uiteindelijk ook hun partner. De vraag is wanneer ze beginnen met broeden. In de literatuur wordt beschreven dat ze met een jaar of vijf-zes starten. Maar wat wij nu met het ringonderzoek ontdekken, is dat raven van twee of drie jaar oud al succesvol broeden!"

Dan horen we een zware krrrow, krraoww, boven ons en zien ze tegen het helblauw van de lucht, tussen de boomtoppen. De twee ravenouders alarmerend voor een wandelaar. “Wat is het toch een fantastisch geluid, je hoort het van heinde en verre en als je het eenmaal hoort herken je het de rest van je leven. We moeten voorkomen dat ze ooit weer uitsterven in Nederland.”