Nu te zien: oeverzwaluw

De oeverzwaluw graaft zijn nestgang zelf uit in zandige steile oevers, maar ook in steile wanden van duinen en speciale, kunstmatige oeverzwaluwwanden. In een natuurlijke situatie ontstaan geschikte broedlocaties vaak vrij plotseling. De vogels reageren daarom razendsnel door nestgangen te graven en kolonies te vormen. Vandaar dat ze vaak op bouwplaatsen broeden, in zandhopen die graafmachines hebben opgeworpen of in kuilen waar huizen gebouwd worden. De vestiging van de kolonie kondigt zich aan doordat je de zwaluwen eerst een paar dagen ziet rondvliegen boven de beoogde nestwand.

Oeverzwaluwen leiden een wankel bestaan, want helaas gaat het vaak mis tijdens het broeden. Nesten spoelen weg bij hoge rivierstanden, zoals dit voorjaar gebeurde, wanden storten soms spontaan in, op bouwplaatsen worden soms nesten vernield of spelende kinderen en vossen veroorzaken verlies van nesten. Onverschrokken beginnen de ‘oevertjes’ dan weer opnieuw, meestal op een nieuwe locatie, want hun broedseizoen is lang.

Het is een genot om op enige afstand naar een oeverzwaluwkolonie te kijken. Baltsende en zingende oeverzwaluwen vliegen dan vaak vlak langs met hun raspende, murmelende zang – het zijn wél zangvogels, in tegenstelling tot gierzwaluwen. Soms is er paniek, als er een sperwer of boomvalk langs vliegt. Vooral die laatste wil nog wel eens een oeverzwaluw grijpen.

In de zomer en nazomer zwerven oeverzwaluwen rond. Ze jagen graag op insecten boven waterpartijen en slapen in rietvelden. Soms in enorme concentraties van vele duizenden vogels, zoals in de Oostvaardersplassen. De wegtrek (naar tropisch Afrika!) begint al in juli en loopt door tot in september. Hoe leuk is het dan om ze – vaak samen met boeren- en huiszwaluwen – op draden en hekken te zien zitten. Let dan eens goed op of je de jongen met hun strakke verenpak, lichte zomen op de veren en de gele mondhoeken kunt onderscheiden van de volwassen oeverzwaluwen. De foto’s laten goed de verschillen zien.