Mysterie rond zwarte stern-nestvlotjes opgelost

“Ik was op school niet zo vlot met rekenen en taal”, zegt Guus Smallenbroek uit Assen. Toen heb ik een test gedaan en daar kwam uit dat ik goed was met natuurzaken, vooral met vogels. Dat was in 1958, ik was zestien. Ik heb dan bij verschillende organisaties gesolliciteerd. De adjunct-directeur van Staatsbosbeheer kwam toen bij ons op bezoek en ik mocht als volontair beginnen; ik werd de assistent van hun bioloog J.A.F. Koridon. Het klikte gelijk tussen ons.”

“Meneer Koridon is de uitvinder van de kunstmatige nestvlotjes. Hij bedacht drijvende eilandjes van riet en kurk. Daar konden de zwarte sterns dan hun nesten op bouwen.”

In het Zwarte Meer broedden vanouds veel paren zwarte sterns. Oorspronkelijk was dit water een brakke binnenzee waar door instromend zeewater een strook ‘ondergrond’ was ontstaan waar de vogels graag broedden. Maar door verstarring van dit systeem ging de broedgelegenheid verloren. Dat was het moment waarop Koridon op het lumineuze idee van de kunstvlotjes kwam.”

Guus Smallenbroek: “De zwarte sterns waren graag geziene gasten voor ons. We hebben er heel wat geringd voor trek-onderzoek. Dus we waren heel blij dat de vlotjes zo goed werkten. Het onderhoud eraan kostte alleen veel werk. Toen zijn we ze van pvc-buis gaan maken.”

Mysterie opgelost, zou je zeggen. Maar een klein geheim lijkt er nog te resteren. In de Prachtvogels-aflevering uit Vogels citeren we ook bioloog Arend Timmerman van het toenmalige RIVON. In 1961 suggereert hij in De Levende Natuur dat Zwitsers de uitvinders zijn van dit soort kunstmatige eilandjes. Maar Guus Smallenbroek zegt: “Arend Timmerman had later contact met Koridon. Hij heeft de vlotjes gezien in het Zwarte Meer. Hij kende ze toen nog niet en was onder de indruk.”

Misschien is het wat chauvinistisch, maar wij houden het er graag op dat Guus Smallenbroek voor ons het mysterie heeft opgelost; de uitvinder van de zo succesvolle kunst-eilandjes in Nederland is J.A.F. Koridon.