Laat de vogels zingen in onze dorpen en steden
Geplaatst op 6 november 2023
Soms lijken we het wel vergeten, maar ook in de stad wonen vogels. Sterker nog: gierzwaluwen en huismussen wonen nergens anders dan daar waar onze gebouwen staan. Maar de vanzelfsprekendheid van vogels in dorpen en steden neemt af. Want natuur in ons stedelijk gebied staat zwaar onder druk.
Ik groeide op in het oosten van Nederland, in Twente. Op het marktplein in Almelo hupten kuifleeuweriken heen en weer op zoek naar zaden in onkruiden. Maar door de aanhark- en tegelwoede van de mens verdween er steeds meer groen uit de stad. Als ik nu weer in Almelo ben is er geen kuifleeuwerik meer te bekennen.
Het zijn niet alleen zeldzaamheden uit mijn jeugd die verdwijnen, ook hele ‘normale’, algemene soorten staan onder druk. Huismussen bijvoorbeeld. Omdat wij onze huizen steeds energiezuiniger maken en beter isoleren, verdwijnen de kieren, nissen en spleten. En dus ook de nestplekken voor vogels zoals de huismus en gierzwaluw. Het gevolg is duidelijk zichtbaar: sinds de jaren tachtig is de huismus al met meer dan 50% afgenomen.
Gelukkig gloort er voor hen hoop. In 2024 wordt het namelijk wettelijk verplicht om in nieuwbouwprojecten ook voor bepaalde vogels een verblijfsplaats te bouwen. Dat staat in het vernieuwde Bouwbesluit; een document met alle voorschriften voor de bouw die aangescherpt wordt dankzij de inspanning van Vogelbescherming in samenwerking met bouwend Nederland.
Het opstellen van dit soort voorschriften en maatregelen is een bewezen effectieve manier om het voortbestaan van bepaalde vogels veilig te stellen. Ik moet dan ook meteen denken aan het succesverhaal van de slechtvalk. Deze razendsnelle roofvogel, die met gemak snelheden van meer dan 200 kilometer per uur bereikt, was in de jaren zestig en zeventig in grote delen van Europa bijna geheel verdwenen. Maar dankzij een verbod op pesticiden zoals DDT en betere wettelijke beschermingsmaatregelen is de slechtvalk in Nederland bezig met een ware come back. Het kan dus wél, dat is erg mooi om te zien.
Er is dan ook veel meer van dit soort beleid nodig. We moeten ons inzetten om alle soorten, de zeldzame én de algemene, een toekomst te bieden. Vogels zoeken hier niet alleen een plek om te broeden, maar ook een plek waar ze eten kunnen vinden en kunnen schuilen. Dat betekent dat we ruimte moeten maken voor bomen, struiken en bloemen. Groene plekken waar ook zoogdieren en insecten in huizen. En dan niet alleen in het buitengebied, maar juist ook midden in onze steden en dorpen. Alleen zo kunnen we voorkomen dat er nog meer soorten uit onze leefomgeving verdwijnen.
Om dat voor elkaar te krijgen hebben we jouw hulp nodig. Want jij kan met jouw stem een belangrijk geluid afgeven aan de Nederlandse politiek. Samen met alle andere vogelliefhebbers in Nederland moeten we laten weten dat er overal ruimte moet zijn voor onze vogels. Wij kunnen het toch niet laten gebeuren dat het écht stil wordt in de straten van Nederland?
Laat daarom op 22 november je stem horen voor vogels en natuur tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer
Timo Roeke
Adviseur Bescherming – Team Stad
Vogelbescherming Nederland
Lees meer
Bouw natuurinclusief
Goed stedelijk groen zorgt voor verkoeling in de zomerhitte, zuivert de lucht en biedt volop ruimte aan mede-stadsbewoners, zoals huismus, gierzwaluw, merel of gewone dwergvleermuis. Kijk voor inspiratie en oplossingen op
Checklist Vogelvriendelijk Bouwen
De Checklist Groen Bouwen biedt hulp bij effectief 'vergroenen'. We helpen iedereen op weg die zich bezig houdt met nieuwbouw, renovatie, projectontwikkeling of planvorming. Grote partijen, maar ook particulieren met een eigen huis.
