Navigatie overslaan
Koolmees voer pimpelmeesje / Hans Bakker Alle berichten
Koolmees voer pimpelmeesje / Hans Bakker Jeanet van Zoelen

Door Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming

Koolmees voert pimpelmeesjes, hoe zit dat?

Geplaatst op 10 juni 2020

Het is zeldzaam, maar af en toe krijgen we bij Vogelbescherming meldingen van vogels die de jongen van een andere soort voeren. Waarom doen ze dat? En heeft u ook weleens zoiets gezien? We horen het graag.

“In mijn nestkastje vliegen winterkoning én pimpelmees in en uit om te voeren!” schrijft mevrouw H. “Nog nooit zoiets meegemaakt. Komt dit vaker voor? En gaat het wel goed komen met deze gemixte leefgroep? Deze foto's heb ik ervan gemaakt:”

Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje
Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje
Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje
Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje Koolmees en winterkoning bij nestkast / Hanneke van 't Padje

Het is zeldzaam, maar het komt inderdaad vaker voor dat vogels jongen van een ander nest of zelfs een andere soort voeren. Vaak zijn hun eigen jongen kort geleden dood gegaan, maar is de voederdrang nog zo groot, dat ze bedelende jongen in een ander nest eten brengen. Ze kunnen die hongerige roepjes gewoon niet weerstaan. Bizar is dat de echte ouders deze vreemdeling bij het nest toelaten.

Zwarte roodstaartenstel voert samen spreeuwen

Een ander mooi voorbeeld meldde ons de heer R. “Neemt de zwarte roodstaart wel vaker de zorg over van andere nesten? Bij ons was een spreeuwennest gevallen. De drie jongen die het overleefden, hebben we op een verhoging vlakbij geplaatst, zodat de ouders er weer bij konden, maar ze bleken niet zo snugger en kwamen niet terug. Grappig is nu dat de zorg is overgenomen door een koppel zwarte roodstaarten!”

Een bijzonder verhaal. Eén vogel die meevoert in een ander nest horen we vaker, maar een stelletje dat hun jongen is kwijtgeraakt en samen de zorg voor een ander nest overneemt vrijwel nooit. Of de jongen zich nu (deels) als zwarte roodstaart gedragen, zullen we helaas nooit weten.

Huismus voert merel / Ineke van Faassen Ineke van Faassen had ook een mooi voorbeeld. Ze stuurde deze foto van een huismus die een mereljong voert. Huismus voert merel / Ineke van Faassen

Kool-pimpel gezin met goede afloop

Het laatste verhaal van de heer J. spant de kroon, vooral door de goede afloop. We hebben hier te maken met dode jongen in één nest én een vermiste ouder in een ander nest. De oorspronkelijke vraag: “Een pimpelmeespaartje heeft een nestje in de kast op mijn balkon. Sinds vandaag komt een koolmees zich ermee bemoeien, is dat okay?”

Na wat uitleg een paar dagen later de juichende terugmelding: “Het koolmeesje kwam van een mislukt nestje op het balkon van de onderbuurvrouw! Helaas zeven kuikens die de nesttijd niet overleefden. Het lijkt dat één van de pimpelouders verdwenen is en dat de combinatie 1 pimpel- en 1 koolmees het nest verder hebben gevoerd. En... met resultaat! Op Hemelvaartsdag heb ik maar liefs NEGEN jonkies zien uitvliegen. Ouder plus stiefouder hebben de kleintjes meegenomen naar het bos hier tegenover. Ben zo blij dat het allemaal goed gekomen is!”

Headerfoto koolmees voert jonge pimpelmees: Hans Bakker

Oproep: verhalen en foto's

Heeft u ook wel eens zoiets meegemaakt in uw tuin of op uw balkon? Deel uw verhaal en foto’s dan op Twitter (@Vogelnieuws), Facebook (/vogelbeschermingnederland), of stuur ons ook gewoon een mailtje.

Heeft u nooit een broedende vogel vlakbij gehad, maar lijkt het u wel leuk? Vul dan uw postcode in op www.mijnvogeltuin.nl, ontdek welke vogels in uw buurt leven en wat u voor ze kunt doen. Wie weet volgend jaar een nestje in úw klimop, hopelijk met gezonde ouders en jongen.

Als uitsmijter een filmpje waarop een roodborst samen met vader merel een jonge merel voert:

Eén-ouder-gezin

Wat vaak voorkomt: vogelgezinnen die géén hulp krijgen. Redden de jongen het als één van de ouders het leven laat als prooi van een ander dier, of bijvoorbeeld wordt doodgereden? Dat blijkt bij pimpelmezen af te hangen van hoe oud de jongen zijn en welke ouder nog leeft.

Als het mannetje sterft, houdt het vrouwtje het broeden gemiddeld nog acht dagen vol, andersom houdt het mannetje het vier dagen vol. Zijn de jongen jonger dan tien dagen, dan gaat het met een alleenstaand mannetje bijna altijd mis, omdat blijkbaar alleen het vrouwtje de jongen warm kan houden. Als de jongen ouder zijn dan tien dagen, maken ze best nog kans dat het goed komt.

Nog een opvallende uitkomst van het onderzoek: nesten waarbij álle jongen pimpelmeesjes dood waren, hadden vrijwel altijd slechts één ouder. Bij nesten waar een deel van de pimpelmeesjes dood was, was er vaak een andere doodsoorzaak (voedseltekort, ziekte, teveel parasieten etc.). Met die bril moeten we dus ook kijken naar het relatief grote aantal dode pimpelmeesjes dat de laatste tijd wordt gemeld bij het DWHC.

 

Mijn tuin een vogelparadijs

Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Hang je wel eens een vetbolletje voor ze op? Je kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven en hoe je deze vogels kunt helpen.

Postcode Vogelcheck

Online cursus Tuinvogels van Nederland

In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.

Inschrijven gratis tuinvogelcursus