Door
Hans Peeters
Natuurjournalist
Geplaatst op 1 mei 2019
Elke maand gaat Hans Peeters op zoek naar een natuurlijke tuin. Kleine vogelreservaatjes waar de bewoners terecht heel trots op zijn. Bij elkaar opgeteld vormen zulke tuinen een mooi en groots natuurgebied, weliswaar verspreid over het hele land. Deze keer een echte bostuin in Soesterberg.
Ellis en Rik wonen weliswaar in een tussenwoning, maar de huizenrij grenst aan een buitenplaats. Bij ‘de Oude Tempel’ hoorde een bos dat later gedeeltelijk bebouwd is. Daar staat nu onder andere ook het huis van Ellis en Rik. Hun twintigmeter hoge grove den in de tuin stamt nog uit de tijd van de buitenplaats. De buren hebben zelfs drie van dergelijke mastodonten staan.
In een van die bomen heeft een grote bonte specht zijn nestholte. Ellis: “Elke ochtend bij het ontbijt horen wij in het vroege voorjaar de specht roffelen. Het klinkt als een ouderwetse telefoon met ver bereik, die vroeger op bouwplaatsen klonk. En als wij dat dan horen, dan is ons grapje dat de telefonist weer eens niet op zijn plek zit. En we krijgen bijna dagelijks een eekhoorn op bezoek.”
Kom je in de achtertuin in Soesterberg, dan zie je meteen wat Ellis en Rik bedoelen en waarom zij als een blok voor deze plek vielen. Een weelderige begroeiing met bomen en struiken, zoals conifeer, laurier en vogelkers. Je krijgt zelfs bijna het gevoel te kunnen verdwalen in de tuin die 6 bij 13 meter meet. Tijdens mijn bezoek komt de boomklever geregeld een kijkje nemen, zingt een zwartkop het hoogste lied en scharrelt een roodborst in de uit de kluiten gewassen klimop. De vogels stellen zo’n tuin met een en al natuurlijk schuilplekken en broedplaatsen zeer op prijs!
Niet veel mensen kunnen zeggen dat ze een eigen grote bonte specht in de tuin hebben. Oké, in dit geval huist de specht bij de buren, maar dat mag de pret niet drukken.
Veel mensen die voor het eerst een grote bonte specht zien, verwachtten dat hij groter zou zijn. Maar de vogel is niet veel groter dan een spreeuw. Zijn zwart-witte verenkleed is onmiskenbaar, waarbij het mannetje herkenbaar is aan de rode nekvlek. Jongen die net uitgevlogen zijn, hebben een soort rode pet. Het is de meest algemene specht van Nederland. Hij blijft een heel jaar door in dezelfde buurt. Spechten eten insecten en voor een oude boomstronk of dode boom die blijft staan, zijn ze dankbaar.
De lijst met vogelsoorten die Ellis en Rik in hun tuin hebben waargenomen, is jaloersmakend: goudvink, goudhaan, staart-, kuif- en zwarte mees, grote bonte specht, boomklever, boomkruiper en natuurlijk de gewonere soorten zoals vink, roodborst, winterkoning, kool- en pimpelmees. Eekhoorns komen geregeld noten halen en hebben wat dat betreft concurrentie van de gaaien. Ook scharrelt er een egel rond, ritselen er ’s avonds muizen door de tuin en vliegen er vleermuizen rondom huis. Als het over insecten gaat, sommen Ellis en Rik op: bijen en hommels, verder citroenvlinder, boomblauwtje en atalanta.
Heb je een tuin, klein of groot, dan mag een klimop ofwel hedera nooit ontbreken. Het gehele jaar groenblijvend en ideaal om tegen een schutting of muur te laten klimmen. Biedt schuil- en broedgelegenheid aan zangvogels. De onopvallende bloemen die rijk aan nectar en stuifmeel zijn, trekken veel insecten aan. De donkerblauwe bessen worden graag gegeten door merels en houtduiven. Ellis: “Enkele jaren geleden wemelde het in het najaar van de atalanta’s op de klimop. Ze kwamen van de nectar uit de bloemen drinken, voordat ze op trek gingen naar hun overwinteringsplaatsen in Zuid-Europa.”
Beter kunt u in mei de snoei- of heggenschaar in de schuur laten liggen. Is het per se nodig dat u toch een al te uitbundig groeiende heg knipt, controleer grondig of er geen nesten in zitten. U zult niet de eerste zijn, die met zijn schaar rakelings boven de om voedsel bedelende kopjes van een stel jonge heggenmussen scheert. Ontdekt u een nest met broedende vogels of jonkies, wacht dan een paar weken totdat de vogels in alle rust uitgevlogen zijn.
“De hele wijk waar wij wonen, geniet van het bos van landgoed Oude Tempel hier in Soesterberg,” vertelt Ellis. “Het is ook een belangrijk toevluchtsoord voor veel vogels, zoals bosuil en buizerd. Maar er huizen ook dassen en vossen. Juist dit bos wil de gemeente opofferen voor een nieuwe woonwijk, terwijl er alternatieven zijn zonder bos te hoeven kappen. Het zoveelste stukje natuur dat verloren gaat in Nederland.”
Wilt u ook dat het bos van landgoed Oude Tempel behouden blijft, teken dan de petitie. Kom op voor het bos!
Tuinen zijn in dorpen en steden belangrijke leefgebieden voor vogels en veel andere soorten. Bent u benieuwd wat er zich door het jaar heen afspeelt in uw tuin? Doe dan mee met de Jaarrond Tuintelling! U kunt zelf kiezen welke dieren u telt en hoe vaak. De ervaring leert dat u gaandeweg steeds meer mooie soorten in uw tuin ontdekt.
Misschien hebt u er al eens van gehoord: een tuinreservaat. Wilt u de extra stap maken en uw tuin omtoveren tot een waar paradijs voor wilde planten en dieren? Bekijk hier of u een tuinreservaat bent of kunt worden!
Foto's: Hans Peeters
Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Hang je wel eens een vetbolletje voor ze op? Je kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven en hoe je deze vogels kunt helpen.
In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.