Buitengewoon landgoed op de flanken van de stuwwal bij Groesbeek

“Alles kwam aan het rollen toen ik door ziekte mijn baan kwijtraakte”, vertelt Laura. “Ik ben opgeleid als jurist, maar altijd al heel erg geïnteresseerd in de natuur. Ik vroeg mij ineens af: ‘wat heb ik nou helemaal aan de wereld bijgedragen?’ Het gevoel kwam op dat moment echt uit mijn tenen. Ik wilde de wereld op mijn eigen manier een beetje beter achterlaten, om te beginnen met het stuk grond dat al zo lang in de familie was.”

De eerste stap was om de reguliere landbouw te vervangen door een hoogstamboomgaard. “We zijn begonnen met een collectie van 92 oude fruitrassen. Fruit halen we er nog steeds niet vanaf, maar met die bomen helpen we wel bij het behoud van oude rassen in een soort genenbank, inclusief de biodiversiteit die daarbij hoort.”

De tweede stap was het vervangen van kilometers prikkeldraad door oude hagen en wallen. “In de moderne landbouw liggen die wallen meestal ‘in de weg’. Boeren ploegen ze dan ook vaak om”, weet Laura. “Met hulp van deskundige Sjef Gielen uit Heumen hebben we veel oude wallen hersteld. En we hebben ons land beschikbaar gesteld voor een cursus ‘heggenvlechten’. Op die manier krijgen we weer heel natuurlijke afscheidingen tussen de percelen.”

Het gebied in Groesbeek is ook een van de zogeheten focusgebieden voor patrijzen. “Er zijn nog maar zeven gebieden in het Rivierenland waar patrijzen voorkomen”, aldus Laura. “Naar goed voorbeeld van het Europese project PARTRIDGE, dat vooral in Zeeland en Noord-Brabant loopt, zijn wij daarom ook begonnen met keverbanken, bloemblokken en wintervoedsel akkers. Op die manier wordt iedere vierkante centimeter van ons landgoedje van in totaal 5 hectare benut voor de biodiversiteit. En zelfs de oude koeienstal is omgebouwd tot educatiecentrum; de mestkelder is schoongemaakt en voorbereid om vleermuizen te huisvesten.”

Laura en haar man Eric realiseren zich dat zij vaak tegen een stroom in moeten roeien. “Voor de patrijzen bijvoorbeeld, lijkt behoud op dit moment het hoogst haalbare. Herstel en groei van de populatie wordt een monsterklus. Op ons land is het aantal territoria ook al gedaald van drie naar afgelopen jaar twee territoria, waar gelukkig wel jongen zijn uitgevlogen. Ondertussen komen er ook veel andere dieren af op de voedselveldjes. De muizen en akkervogels trekken op hun beurt weer torenvalken, steenuilen en kerkuilen. Op de hooiruiters die we met scholieren hebben gebouwd, zit bijna altijd wel een torenvalk op muizen te loeren.”

Dit jaar ging ook een andere grote wens in vervulling. Met financiële steun van een particuliere stichting - voorgedragen door Vogelbescherming - konden Laura en Eric en hun vele vrijwilligers een poel realiseren in het gebied. “Dat is nog best een gedoe”, lacht Laura, “op lössgrond waar de regen vrijwel direct wegzakt en het grondwater op dertig meter diepte zit. Maar uiteindelijk hebben we met onze vrijwilligers alle steentjes weggeharkt, een duurzame folie neergelegd en nu komen de eerste vogels al af op ons eigen ven met een omtrek van wel 60 meter!”

De initiatieven van Laura en Eric en al hun vrijwilligers blijven niet onopgemerkt. De Vereniging Nederlands Cultuurlandschap bekroonde ‘Landgoed Buitengewoon’ in 2023 al met de Gouden Mispel. Ook de docenten van het Karel de Grote College weten het gebied te vinden, als ideale plek voor projectweken voor hun leerlingen. “Gewoon doorgaan met verpachten aan boeren zou een stuk makkelijker zijn geweest”, stelt Laura nuchter vast. “Dan hadden we er een bescheiden inkomen uit gehaald; nu lopen we er bij wijze van spreken op leeg. Het scheelt dat we zoveel enthousiaste vrijwilligers hebben. Maar als particulieren kunnen wij bijvoorbeeld niet zomaar fruit verkopen. En als we een boer uit de buurt vragen om aan het eind van het seizoen een stuk te maaien, kunnen we dat gras ook niet verkopen. Ondertussen moeten we wel een bedrijf met een drone betalen om te checken of er niet toevallig jonge reeën in het gras schuilen voor het gemaaid wordt.”

“Maar het is het waard”, besluit Laura gedecideerd. “We hebben hier onze eigen kleine biodiversiteitsidylle gecreëerd. Hopelijk pakken onze kinderen die nu 11, 12 en 13 zijn het op enig moment ook weer op en blijft Landgoed Buitengewoon nog heel lang in de familie.”