PARTRIDGE project logo
PARTRIDGE project
Vogelbescherming Nederland werkt met organisaties uit Nederland, België, Duitsland, Schotland, Engeland en Denemarken samen aan PARTRIDGE. In tien voorbeeldgebieden, verspreid over de deelnemende landen, worden betere leefomstandigheden gecreëerd voor de patrijs. Het doel is om de achteruitgang van de patrijs in Europa te stoppen en 30 procent meer biodiversiteit te realiseren. Een belangrijk onderdeel is het uitwisselen van kennis met boeren, jagers, natuurbeschermers en beleidsmakers door heel Europa. Zo werken we toe naar duurzame akkerbouw met behoud van natuur.
Download boekje: PARTRIDGE resultaten.
30% meer biodiversiteit
Met PARTRIDGE willen we in zes jaar tijd (2017-2023) de biodiversiteit van de voorbeeldgebieden met 30 procent vergroten.
Nederlandse voorbeeldgebieden
In elk deelnemend land worden twee voorbeeldgebieden van minimaal 500 hectare optimaal ingericht voor de patrijs. De Nederlandse voorbeeldgebieden liggen in Noord-Brabant (Land van Heusden en Altena) en Zeeland (Schouwen-Duiveland). Deelnemende Nederlandse organisaties zijn Stichting Landschapsbeheer Zeeland, Het Zeeuwse Landschap, Brabants Landschap en Vogelbescherming Nederland. We werken in dit project nauw samen met boeren, collectieven voor agrarisch natuurbeheer, wildbeheereenheden, vogelwerkgroepen en vrijwilligers.
De noodzaak
Halverwege de jaren zeventig kwam de patrijs in heel Nederland voor in akkers en graslanden. Sindsdien is het aantal patrijzen met meer dan 95% afgenomen. De oorzaak is intensief gebruik van akkerland en pesticiden om onkruid en insecten te bestrijden. Ruig begroeide plekjes waar de patrijs graag veilig zijn nesten bouwt, zijn vrijwel verdwenen. De insecten die de kuikens als voedsel nodig hebben, zijn er steeds minder. En voor volwassen patrijzen is er onvoldoende voedsel om de winter door te komen.
Zonder hulp is de patrijs binnen tien tot twintig jaar misschien wel verdwenen uit Nederland en onze buurlanden. Om deze prachtige vogel te behouden is een ander soort landbouw nodig. Een landbouw die de zorg voor natuur en landschap combineert met een gezonde bedrijfsvoering. Met PARTRIDGE laten we zien dat dit mogelijk is.
Als het goed gaat met de patrijs, dan gaat het vaak ook goed met andere dieren en planten. Daarom is de patrijs een passend icoon van de natuur in het Nederlandse akkerlandschap.
Jaarrond
Patrijzen leven het hele jaar door in hetzelfde gebied, het liefst in de buurt van akkers. Een patrijs kan alleen overleven als de omstandigheden tijdens alle seizoenen goed zijn. Daarom treffen we het hele jaar door verschillende maatregelen zoals winterstoppels, keverbanken, bloemenblokken, wintervoeding, patrijzenhagen en insectenrijk grasland.
Winterstoppels
Op PARTRIDGE akkers blijft winterstoppel staan. Hier wordt na de oogst niet omgeploegd of bespoten. Dit biedt de patrijs dekking en voedsel tijdens koude wintermaanden. Ook eten de vogels graag van het gemorste graan en de kruiden die tussen de stoppels groeien.
Keverbanken
Dankzij het project kunnen we keverbanken aanleggen in de voorbeeldgebieden. Een keverbank ligt een halve meter hoger dan de omliggende grond en is ingezaaid met gras en kruiden. Een ideale plek voor insecten zoals loopkevers en dat betekent voedsel voor de patrijs. Ook helpen de insecten op natuurlijke wijze tegen plagen in het landbouwgewas.
Patrijzenhagen
Er worden speciale ‘patrijzenhagen’ aangelegd. Deze hagen van hondsroos, liguster, meidoorn en mispel bieden een veilige broedplek voor de patrijs. Ook bieden de patrijzenhagen een goede schuilplek en bescherming tegen roofdieren.
Insectenrijk grasland
We leggen insectenrijk grasland aan. Hiervoor is een mengsel van klavers, bloemen en wilde kruiden ingezaaid. Insectenrijk grasland biedt veel voedsel en dekking voor patrijzenkuikens. Ook andere vogels en insecten profiteren van de bloemenpracht.
Bloemenblokken
Er worden bloemenblokken ingezaaid. Een bloemenblok zit boordevol voedsel, zoals insecten voor patrijzenkuikens en zaden voor volwassen patrijzen. Daarnaast biedt het een veilige broedplek en dekking tegen roofdieren. Ook andere vogels en insecten profiteren van de bloemenpracht.
Wintervoeding
De koude wintermaanden zijn zwaar voor de patrijs, omdat de zaden in het veld opraken. Daarom plaatsen we voedertonnen. Andere dieren zoals fazanten, houtduiven en muizen pikken dankbaar een graantje mee.
De patrijs legt de meeste eieren van alle vogels ter wereld. Een nest bestaat uit 10 tot soms zelfs 20 eieren!
Kennisuitwisseling en voorlichting
Belangrijk onderdeel van PARTRIDGE is het uitwisselen van nieuwe kennis over de bescherming van de patrijs, nationaal en internationaal. De Landelijke dag in 2019 is een belangrijke start geweest om boeren, agrarische collectieven, terreinbeheerders, overheden en andere betrokkenen te informeren en inspireren. De bijbehorende PARTRIDGE informatiemap heeft ervoor gezorgd dat veel partijen zelf aan de slag zijn gegaan. Zo zien we dat collectieven en vogelwerkgroepen op allerlei plekken maatregelen hebben genomen, zoals bloemblokken en keverbanken. Ook vindt er monitoring plaats.
Samen met boeren, buurtbewoners, wildbeheerders en vrijwilligers volgen we de ontwikkeling van natuur en vogels in de voorbeeldgebieden. Via de PARTRIDGE informatiemap, excursies, nieuwsbrieven, informatieborden, blogs en brochures verspreiden we de kennis over succesvolle maatregelen.
Interreg-subsidie
Het totale budget van PARTRIDGE is ruim 7,8 miljoen euro. In Nederland wordt 1,8 miljoen euro besteed aan het project. Hiervan wordt de helft betaald door de EU via Interreg, de andere helft is afkomstig van de provincie Noord-Brabant, Zeeland, Vogelbescherming Nederland en vier particuliere donoren die voor dit project een grote bijdrage doneerden aan Vogelbescherming.
Een landschap vol bloemen en kruiden trekt insecten aan en biedt zaden in de herfst en winter. Volop voedsel voor vogels dus.
Wat kunt u zelf doen?
Bent u boer of landeigenaar? Wilt u graag bijdragen als vrijwilliger? Neem dan contact op met Vogelbescherming Nederland. Zie de informatie over de voorbeeldgebieden hieronder voor contactpersonen in Brabant en Zeeland.
Tot slot: als u de voorbeeldgebieden bezoekt, is het belangrijk om uw hond aangelijnd te houden, zodat vogels voldoende rust krijgen.
