Grote jager
Great Skua, Stercorarius skua - Jagers (Stercorariidae)
De grote jager is zo groot als een zilvermeeuw, maar is veel robuuster en heeft een krachtige vlucht. Bij ons een echte kustvogel, die vooral in de herfst bij stevige westen- en noordwestenwind wordt gezien. Een geweldenaar, die in staat is om grote, gezonde zeevogels aan te vallen en te doden.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Donkere, forse zeevogel met opvallende witte vlekken op boven- en ondervleugel. Goed herkenbaar aan silhouet met dik lichaam, tamelijk ver uitstekende kop en korte staart. In snelle vlucht kan hij ook opvallend slank lijken. Jonge vogels egaal donkerbruin, volwassen vogels lichter bruin met zwarte spikkels. Stevige snavel met scherpe haak.
Geluid
Buiten broedseizoen zwijgzaam. In broedtijd lage, nasale geluiden.
53-58 cm, spanwijdte 132-140 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Broedt in losse kolonies, maar is wel zeer territoriaal. Monogaam. Nest een kuiltje in de grond, meestal bekleed met wat dood gras. Eén legsel, meestal twee eieren, onervaren vogels meestal maar één ei. Legtijd mei-juni. Broedduur 28-32 dagen. Jongen nestvlieders, vliegvlug na 40-50 dagen.
Leefgebied
Buiten broedtijd een uitgesproken zeevogel; zoekt vaak vissersschepen op. Broedt op eilanden met weinig menselijke verstoring, met een voorkeur voor vlakke grond met lage vegetatie. Vaak in de buurt van zeevogelkolonies.
Voedsel
Opportunistische soort met een gevarieerd dieet. Vooral vis, zelf gevangen (onder meer spiering) of als visafval van trawlers (o.m. schelvis, wijting, kever). Steelt vis van andere zeevogels (w.o. jan-van-gent, alken), doodt vogels (vooral drieteenmeeuw, papegaaiduiker). Verder pijlinktvis en aas.
Vogeltrek
Langs de Nederlandse kust van juli tot in februari, trek vooral van half september tot half november. Trekt van broedgebieden vooral naar de Atlantische Oceaan ten noorden en ten westen van het Iberisch Schiereiland, maar kan op de hele noordelijke Atlantische Oceaan, tot aan de Noordelijke IJszee worden aangetroffen.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in vrij klein aantal
Trendanalyse niet mogelijk door gebrek aan gegevens. Lijkt sinds 1970 wel te zijn toegenomen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Vooral tussen half september en half november aan de kust, bij harde aanlandige wind uit west of noordwest.
In Europa
Broedt op Schotse eilanden, de Faeröer, IJsland, Noorse kust, Noord-Finland, Spitsbergen en Noord-Rusland
Meer informatie
Bescherming
Op Europese schaal is de populatie niet bedreigd.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich in voor de aanwijzing van beschermde gebieden op de Noordzee voor zeevogels als de grote jager. Een belangrijk resultaat daarvan is de aanwijzing van de Bruine Bank als Natura 2000-gebied in 2021. Daarnaast zet Vogelbescherming zich op nationaal en internationaal niveau in voor generieke bescherming van zeevogels, onder andere bij de aanleg van windparken op zee en visserij.
Meer weten?
Actuele berichten
- Vogels op Antarctica ernstig bedreigd door vogelgriep
- Zeevogel-eldorado Bruine Bank wordt toch Natura 2000-gebied
Downloads
- Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel A (pdf, 1.80 Mb)
- Beschermingsplan duin- en kustvogels, basisrapport deel B (pdf, 6.90 Mb)
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De grote jager is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn grote jagers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de grote jager wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er is slechts één natuurgebied voor grote jagers als belangrijk foerageer- en ruigebied aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. Het gaat om de Bruine Bank. Andere gebieden in de Noordzee komen daar mogelijk ook voor in aanmerking, omdat grote jagers daar in aanzienlijke aantallen geregeld voorkomen. Voor deze gebieden gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. De betreffende gebieden zijn te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal