Bontbekplevier op zeedijk Oosterschelde / Wilco Jacobusse
Rekening houden met vogels op dijken
Geplaatst op 24 mei 2024
De Waterschappen voeren op dit moment samen met Rijkswaterstaat de grootste dijkversterkingsoperatie uit sinds de Deltawerken. Dat biedt kansen om slimme combinaties te maken met ook andere doelen in een gebied, zoals biodiversiteit. Een nieuwe digitale brochure van onder meer Vogelbescherming geeft waterbeheerders tips hoe ze rekening kunnen houden met vogels die op zeedijken en kwelders leven.
Dijken beschermen ons tegen hoogwater, een belangrijke taak met een lange geschiedenis in Nederland. Steeds vaker kennen beheerders hun dijken ook een andere functie toe dan alleen veiligheid. Dijken kunnen ook bijdragen aan het behoud en versterken van biodiversiteit. Bloemrijke en met planten begroeide dijken maken de dijken ook nog eens sterker. Een klassieke win-winsituatie. De digitale brochure ‘Rekening houden met vogels tijdens dijkwerkzaamheden’ biedt inspiratie en concrete adviezen om rekening te houden met vogels tijdens de grote operatie die nu aan de gang is.
Dijken als rustgebied
De slikken en platen langs de Nederlandse kust vormen een rijk foerageergebied waar jaarrond miljoenen (trek)vogels naar voedsel zoeken. Als deze gebieden tijdens hoog water enkele uren onder de golven verdwijnen, concentreren vogels zich in groepen op droge plekken waar ze kunnen rusten, slapen en hun veren verzorgen: de hoogwatervluchtplaatsen (hvp’s).
Vogels zoeken een hvp waar zoveel mogelijk rust is, dichtbij de voedselgronden. Zo verliezen ze geen onnodige energie. Dit is extra belangrijk voor trekvogels die op weg zijn van of naar hun overwinteringsgebieden. Dat zijn vaak ongelofelijke reizen van soms vele duizenden kilometers. Nederland vormt voor deze trekvogels een cruciale tussenstop, of eindstation. Veel van zulke hvp’s worden vrijwel jaarrond gebruikt door verschillende vogelsoorten. Dijken en kwelders zijn op veel plekken belangrijke hvp’s en zijn dus heel belangrijk als rustgebied.
Dijken als broedgebied
Relatief onbekend is dat taluds van zeedijken niet alleen een rustplek zijn, maar dat vogels er ook broeden. Zij leggen hun eieren in kieren tussen steenblokken, lage vegetatie of aangespoeld materiaal. Ook buitendijkse strandjes, kwelders en overhoekjes vormen een geliefde broedplek. Zo broedt bijvoorbeeld ongeveer een vijfde van de landelijke populaties van bontbekplevier en strandplevier op dijken en strandjes rondom de Oosterschelde.
De aanwezigheid van een gebied dat onder invloed staat van eb en vloed – grenzend aan de zeedijk – is vaak cruciaal om naar voedsel te kunnen zoeken. Dit geldt voor de oudervogels, maar zeker ook voor de jongen, die deze plekken lopend moeten kunnen bereiken. Een goed beheerde dijk zorgt niet alleen voor de veiligheid van mensen, maar helpt ook bij het beschermen van broedvogels.
Help mee: doen of vermijden
De nieuwe digitale brochure geeft praktische tips wat te doen of te vermijden om verstoring van broedvogels en rustende vogels op dijken te voorkomen. Zo werken we met elkaar in Nederland aan een robuuste natuur. Essentieel voor ons land als water- én vogelland.
De digitale brochure is tot stand gekomen met medewerking van verschillende Waterschappen, de Unie van Waterschappen, Rijkswaterstaat en Deltamilieu Projecten.
De brochure ‘Rekening houden met vogels tijdens dijkwerkzaamheden’ is hier te downloaden
Partner van BirdLife International
Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.
Onze missie
Vogelbescherming Nederland komt op voor in het wild levende vogels en hun leefgebieden. In Nederland en wereldwijd. Samen met mensen die bescherming van vogels en natuur belangrijk vinden. Zo dragen we bij aan het behoud van de natuur en aan een leefbare wereld.
