Roek

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Lijkt op zwarte kraai, maar lichter, minder zware rollende klanken en nasaler.

• Kolonie

Broeden

Roeken zijn echte koloniebroeders. De slordige nesten worden in de toppen van hoge bomen gebouwd. Een roekenkolonie kan soms wel uit 1000 nesten bestaan, hoewel de meeste kolonies toch beduidend kleiner zijn. Nest van vaak 4 eieren, soms 2-7, die 16-18 dagen bebroed worden. De jongen zitten 30-36 dagen op het nest en kunnen goed vliegen na 42-45 dagen.

Leefgebied

Roekenkolonies bevinden zich vaak in vrijstaande, hoge groepen bomen (vaak populieren) langs snelwegen, treinsporen of kanalen; ook wel in dorpen. In de buurt liggen graslanden waar ze hun voedsel zoeken. Broedt grofweg ten oosten van de lijn Breda - Gouda - Arnhem - Harlingen, in de winter verspreidt hij zich onder meer via snelwegen westelijker.

Voedsel

Het menu is bijzonder uitgebreid. Zo eten roeken vooral ongewervelde bodemdieren (emelten!), maar ook aas, zaaigoed en eetbaar menselijk afval. Roeken kennen een opmerkelijk foerageergedrag, door vaak met een groot deel van de kolonie op bepaalde weilanden of akkers te foerageren. Het zijn slimme vogels, die al snel weten waar veel en voedzaam eten te vinden is. Foerageert met een aparte, stijve loop, daarbij af en toe zijn snavel in de grond stekend.

Vogeltrek

Voornamelijk standvogel maar vogels uit het noordoosten van Europa trekken in de winter naar het zuiden. De Nederlandse vogels overwinteren geregeld ook in Oost-Engeland. Najaarstrek in oktober-november, voorjaarstrek vooral februari-maart.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Oost-Nederland, vormt kolonies in bosjes met populieren in open landschap. Als je een grote groep kraaiachtigen ziet foerageren in een weiland is er een gerede kans dat het roeken zijn.

In Europa

Roeken komen vooral voor in de gematigde en boreale delen van Europa en Azië. Het Verenigd Koninkrijk en Wit-Rusland huisvesten de grootste aantallen.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming pleit voor een meer verdraagzame houding ten opzichte van natuur en vogels in het landelijk gebied en voor de grootst mogelijke zorgvuldigheid bij de beoordeling van het ontlenen van ontheffingen in het kader van schadebestrijding. Vogelbescherming staat geregeld lokale vogelwerkgroepen bij met juridische adviezen als die zorgvuldigheid niet in acht is genomen, of als er sowieso een loopje met de regels is genomen.

Wat kun jij doen

Roekenkolonies zijn door hun luidruchtigheid en uitwerpselen niet overal even populair, maar de nesten genieten wel bescherming. Verplaatsing van de nesten is het werk van professionals en is alleen toegestaan met een ontheffing van de gedeputeerde staten. Het heeft verder geen zin om dode roeken op te hangen ter afschrikking. Daar zijn deze dieren veel te slim voor. Het afschieten van roeken is in Nederland verboden tenzij ontheffing is verleend in het kader van schadebestrijding.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Roeken: stormachtige start eindigt in mineur

Actuele berichten

• Raven en kraaien; van godenvogels tot duivelskinderen
• Zwarte kraai vs. raaf

Downloads

• Kennisdocument roek (pdf, 2.13 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van roeken zijn het gehele jaar beschermd, omdat zij als koloniebroeders elk broedseizoen op dezelfde plaats broeden en daarin zeer honkvast of afhankelijk van bebouwing of biotoop zijn. De nesten zijn daarom, voor zover ze niet permanent verlaten zijn, jaarrond beschermd. In het kennisdocument voor de roek vind je informatie over effectieve maatregelen om de nestplaatsen van de soort te beschermen.

De roek is door een aantal provincies aangewezen als soort die belangrijke schade veroorzaakt. In de relevante omgevingsverordening is vastgelegd welke maatregelen onder voorwaarden door grondgebruikers mogen worden gebruikt ter voorkoming of bestrijding van belangrijke schade door deze soort.

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving