Vogels profiteren van biologische Limburgse wijn

Het begon allemaal als hobby. Peter Pelzer werkte nog bij een verzekeringsmaatschappij in Amsterdam toen hij 32 jaar geleden de moestuin van zijn grootvader in Eys overnam. Hij zette een druivenplant neer en niet veel later stond de hele tuin vol met druiven.

“Ik heb één keer chemisch gespoten, met een gasmasker op uit mijn diensttijd”, vertelt Peter terwijl we over een steile trap een bospad beklimmen. Zijn gezicht is bruingebronst zoals het een echte wijnboer betaamt. “In het dorp kon je mijn spuitwerk ruiken. Dat kon toch niet de bedoeling zijn voor die paar druivenstruiken, vond ik.” Inmiddels zorgt Peter dat de omringende natuur een symbiose aangaat met de druiven – en ze zo beschermt.

Op de heuveltop aangekomen staan rechte rijen druivenplanten, met de twijgen netjes tussen de draden gevlochten. Bij andere wijnboeren staan de druivenplanten vaak op zwarte aarde, maar Peter laat de ondergroei gewoon opkomen. Hij trapt met zijn schoen de grassen en brandnetels plat die onder de druivenrekken opkomen. “Het enige wat wij doen, is het gras plattrappen, daar waar andere boeren het kapotspuiten.” Even later zien we vogelwikke, clematis en wilde marjolein tussen de wijnranken groeien.

“Clematis wijst op een soort bosgrond,” zegt Peter, “eigenlijk is dat wat wij doen: een bosbodem aanbrengen in een monocultuur. Zo brengen we zoveel mogelijk variatie aan in de microbiologie.”

In plaats van koper te spuiten – wat de meeste wijnboeren doen om schimmels als echt meeldauw tegen te gaan – spuit Peter met een kanonspuit wekelijks een extract van bacteriën en schimmels uit zelfgemaakte compost. “Dat helpt alles in evenwicht te houden.” En in plaats van chemische of biologische bemesting, gebruikt Peter een zeealgen-extract als extra voeding voor de planten.    

Dorpsgenoot Andrea Senden bevestigt de natuurlijke rijkdom van de wijngaard. Ze kijkt wekelijks vogels in het gebied. “Het viel me op dat er in deze wijngaard zó veel vogels zitten. Ik vroeg me af van wie dit land was. Toen ik erachter kwam dat het van Peter was, heb ik gevraagd of ik er vogels mocht kijken.”

Zowel uit de wijngaard als uit de naastgelegen ruigte (erfafscheiding), klinken vogelgeluiden. Andrea duidt de geluiden terwijl we doorlopen. “Zwartkop. Heggenmus.” Ze wijst op een torenvalk die boven het dal zweeft.

“Die vogels hebben wij nodig om de rupsen binnen de perken te houden”, verklaart Peter. “Wij kunnen niet zonder natuur – en we wíllen dat ook niet.”

Midden in de wijngaard is zoon Chris bezig om planten in de draden te vlechten. Chris studeerde biologie aan de Universiteit van Nijmegen en trad vijf jaar geleden toe tot het bedrijf van zijn vader. Een voordeel, want Chris is in staat om recente wetenschappelijke studies te lezen, waardoor vader en zoon op de hoogte zijn van de nieuwste inzichten over biodynamische wijnteelt.

“Je hoort nu een geelgors”, zegt Andrea. “Tutututuuu…”- imiteert ze het geluid. ‘Móeder mag ik een íjsje’ – zingt ze het in dezelfde melodie. Lachend: “Dat is het ezelsbruggetje!”

We bereiken een volgende wijngaard: 3 hectare nieuwe aanplant. Er groeit klaproos, gele honingklaver, distel, reigersbekje. “Het is prachtig!  juicht Andrea. “Als je ziet wat daar allemaal op zit. Er komen allemaal zaadeters op af. Er zitten altijd veel putters, ik zag een keer een paapje en afgelopen lente zaten er wel vijftig kneus. Je weet niet wat je ziet!” Even later horen we een zomertortel in de bosschage in het dal.

Maar wat als er een groep spreeuwen langskomt? “Dan zijn we opeens geen vrienden meer van de vogels”, zegt Peter lachend. “Maar daar hebben we iets op. Als de druiven rijp worden, spelen we via luidsprekers random het geluid van de sperwer en de slechtvalk af.” Over de blauwe druiven zijn standaard fijnmazige netten gespannen. “En we hebben een laserlamp, een soort grote zaklantaarn. Daarmee verjagen we ze,” zegt Peter.

Volgens Peter is het aan de wijn te proeven dat deze geteeld is in een levende bodem. “Dat zegt niet alleen Peter Pelzer, maar ook mensen die gespecialiseerd zijn in het proeven van wijnen zeggen dat je kunt ruiken dat het puur is.”