Vliegveld Lissabon: genadeklap voor grutto?

Wat voor zin heeft het om de grutto’s in Nederland -onze nationale vogel- te beschermen als deze trekvogels in Portugal ernstig verzwakken of zelfs sterven? Dat is namelijk het gruwelijke gevolg van de bouw van een vliegveld in een gebied dat van levensbelang voor ze is. Het gebied waar ze een onmisbare eet-pauze nemen onderweg van Afrika naar Nederland: het Taag Estuarium bij Lissabon.

Ze zijn daar nu, onze grutto’s. Uit jarenlang zenderonderzoek van de onderzoeksgroep van Theunis Piersma van de Universiteit Groningen en Jose Alves van het Portugese Centre for Environmental and Marine Studies, blijkt dat het merendeel van de Nederlandse grutto's in deze tijd van het jaar juist op die plek zitten. 
Ze eten er oogstresten op de rijstvelden voor ze doorvliegen naar ons land om te broeden. Maar als de Portugese overheid haar zin krijgt, is dat snel voorbij.

Dit jaar nog moet de bouw van het nieuwe vliegveld bij Lissabon namelijk al starten, omdat het oude in de stad simpelweg te klein wordt. De Portugese regering heeft er begin deze maand een klap op gegeven.

Maar niet als het aan Vogelbescherming en onze Birdlife Partners in de rest van Europa ligt. Onze Partner in Portugal (SPEA) probeert de bouw van het nieuwe vliegveld al jaren tegen te houden. Het is nota bene midden in een Europees beschermd natuurgebied gepland; in de monding van de rivier de Taag. Het Taag Estuarium is beschermd Natura 2000- én Ramsar-gebied.

Het is een plek waar ieder jaar tot wel 100.000 watervogels overwinteren, waaronder wintertaling, flamingo, kluut, zilverplevier en bonte strandloper. En in de rijstvelden zoeken niet alleen de grutto’s oogstresten, maar ook ooievaars, (purper)reigers en vele andere vogels.

De regering wil de bouw van het vliegveld doorzetten omdat het een goedkope oplossing is, vlakbij Lissabon. Maar de effecten op natuur en milieu zijn  onvoldoende onderzocht en de maatregelen die de regering wil nemen om de schade te beperken zijn volgens SPEA dus speculatief en slechts een druppel op een gloeiende plaat.

Iedereen kan op z’n klompen aanvoelen dat een vliegveld enorm verstorend werkt voor alle vogels in het natuurgebied eromheen. Ze worden verjaagd en verstoord door het lawaai van stijgende en dalende vliegtuigen en er is ook nog een reële kans op botsingen tussen grote groepen grutto’s en vliegtuigen. Door die herhaaldelijke verstoring, kunnen onze grutto’s waarschijnlijk niet snel genoeg aansterken (als ze het al overleven) en zijn mogelijk te laat in Nederland om jongen groot te krijgen. En dat terwijl juist het tijdig grootbrengen van genoeg kuikens het grote probleem is voor grutto’s in ons land.

Dat vliegveld mag er niet komen, dus we laten het er niet bij zitten. SPEA stapt daarom met steun van Vogelbescherming en andere Europese Birdlife Partners naar de nationale rechter en de Europese Commissie (EC), want het is in ons aller belang dat de bouw niet doorgaat. Vogelbescherming geeft SPEA juridisch advies, deelt ervaringen, geeft financiële steun en probeert zoveel mogelijk aandacht te krijgen voor het probleem. Daar komt u in beeld.