Uw border een bloemenzee; zónder groene vingers

Er zijn veel misverstanden over het aanleggen van borders. Zo zou je vooraf een ontwerp moeten maken, rekening houden met hoe alle kleuren en geuren bij elkaar passen, minstens vijf meter tot je beschikking hebben, er een vorm in zien te krijgen en ook nog alles tegelijk kopen en poten met alle kosten en spierpijn van dien. Nou, dat is allemaal niet waar. Al mag dat natuurlijk wel!

Heb je een kaal strookje tuin waar je graag bloemen ziet? Wees niet bang en ga gewoon aan de gang. Behalve als het net vriest of hoogzomer is. De beste tijd is het najaar (september, oktober), als de grond vochtig is en los. Maar schroom niet om het hele jaar af en toe een stekje van de buurvrouw te planten. Als het niet vriest, gaat dat vrijwel altijd goed als je genoeg water geeft. Tip voor gratis plantjes: Google ‘plantenasiel’ + je woonplaats.

Is het stukje grond waar de border komt onbegroeid? Overweeg dan om er vooraf compost door te scheppen. Compost bestaat uit verteerde bladeren en bloemen en is te koop bij een tuincentrum of via internet. (Misschien ligt er nog een berg verrotte bladeren achter de kliko? Dat mag ook.) Compost is voeding voor planten, wormen en andere bodemdiertjes. Die diertjes houden de grond lekker los, waardoor je planten beter groeien. Het moet niet, maar is wel lekker voor ze.

Begin met het planten van bodembedekkers, zoals kruipend zenegroen, penningkruid, bosaardbei, gele dovenetel of hondsdraf. Die groeien de boel in een mum van tijd dicht zodat het niet meer onverzorgd staat en katten er niet meer poepen. Dat geeft jou rustig de tijd om de rest in te richten. Bodembedekkers stekken supermakkelijk (je trekt een stukje met wortel en al uit de grond) dus misschien heb je buren, familieleden of collega’s met zoiets in de tuin? Vragen staat vrij! Leg vooraf stapstenen neer als het een diepe border is. Daar plant je niets, dat scheelt weer.

Poot helemaal achteraan - als er plek is - ook alvast een vogelvriendelijke struik, zoals een struikklimop of framboos. Zo, de kop is eraf.

Koop je planten, dan staat er vaak op hoe hoog ze worden. Je kunt ervoor kiezen hoge planten achteraan te zetten en lage vooraan, zodat iedereen tot zijn recht komt. Of je poot alvast her en der wat en ziet wel wat er gebeurt. Daar is niks mis mee, want veel planten zaaien zichzelf uit, dus blijven toch niet op hun plek. Zo blijft het spannend. Die vrije aanpak hanteer je ook als je plantjes vraagt voor je verjaardag/jubileum/BBQ en geen idee heeft wat het allemaal is.

Blijkt in de praktijk dat sommige planten na een jaar amper te zien zijn? Dan steek je in het najaar wat uit de grond en verplaatst het naar achteren of naar voren.

Heb je het voor het kiezen? Let dan op hoeveel zon je border heeft en koop planten die daar blij van worden. Ook dat staat er vaak op met een symbool. Zonnetje = meer dan 6 uur zon, zwart zonnetje = minder dan vier uur zon en half om half = iets ertussenin. Anders is het poten en proefondervindelijk vaststellen. Veel planten zijn flexibel en in het ergste geval gaat er één dood.

Laat ook kiemplantjes die uit zichzelf opkomen en die je niet herkent uitgroeien. Soms is het iets prachtigs uit zaad dat nog in de bodem zat. Als je het lelijk vindt, trek je het er alsnog uit.

Help met je border de natuur een handje door (inheemse) bloemen te kiezen die goed zijn voor insecten en vogels. Vogels die zaden eten, of juist de insecten die op bloemen afkomen zijn bijvoorbeeld roodborst, winterkoning, alle soorten mezen en mussen, vink, putter en groenling, met als bonus de egel. Laat uitgebloeide bloemen dus staan of liggen tot het voorjaar, zodat dat zaden in de tuin blijven. Dat staat in de winter ook nog eens geweldig decoratief met een laagje rijp erop.

Ter inspiratie een paar soorten voor je border die goed zijn voor insecten en vogels:

Extra fijn is het voor de insecten en vogels als er van het vroege voorjaar tot het late najaar bloeiende bloemen zijn. Dat is voor jezelf ook het mooist. Loop in de stilte van de ochtend in je eentje door de tuin en kijk wat er bloeit. Niets? Kijk die week goed naar wat bloeit in de natuur en doe inspiratie op voor een nieuwe aanwinst! Zaadje voor zaadje en stekje voor stekje wordt het helemaal je plekje.

Met dank aan Anna Kemp (www.natuurlijkbuiten.nl) voor tips en aandachtspunten bij het aanleggen van borders.