Tristan da Cunha en de Inaccesible Island Flightless Rail

Sommige vogels spreken direct tot de verbeelding. Zoveel mogelijk vogelsoorten op televisie herkennen, was in de jaren ’90 van de vorige eeuw voor sommige vogelaars een winterhobby, zo ook voor een Katwijkse vogelaar: de Inaccessible Island Flightless Rail (Inaccessible-eilandral) bleek zijn ‘beste’ tv-soort te zijn, gezien op een opgenomen natuurprogramma in die tijd.

Het bleek een enkele seconde durende zwart-wit video te zijn van de kleinste niet-vliegende ral, geheel zwart en zo groot als een muis, van het gelijknamige eiland in de Tristan de Cunha eilandengroep. Onbereikbaar, in het midden van de zuidelijke Atlantische oceaan. Die wilde ik natuurlijk zien.

De wereld herbergt meer niet-vliegende rallen op afgelegen eilanden. Hun voorouders zijn daar ooit vliegend terecht gekomen. Afwezigheid van natuurlijke vijanden zorgde dat ze hun vliegvermogen kwijtraakten en uiteindelijk zelfs in aparte soorten evolueerden.

Vele van deze ralsoorten zijn in de loop van de laatste eeuwen uitgestorven. Behalve overbejaging bleken geïntroduceerde dieren zoals ratten vaak de oorzaak. De Inaccessible Island Flightless Rail was deze dans gelukkig ontsprongen, vooral omdat het eiland echt ‘inaccessible’ bleek te zijn. Maar weinig mensen hebben de mini-ral dan ook in het wild gezien.

De beste manier om de vogel te zien is met een expeditiecruise van een Nederlandse rederij. Ze nemen na het Antarctische vaarseizoen in Europa avontuurlijke reizigers mee langs de eilanden in de zuidelijke Atlantische Oceaan.

Vanuit Zuid-Argentinië ging mijn reis via Antarctica naar het noorden, langs afgelegen eilanden als South Georgia, Gough, Tristan da Cunha, Sint-Helena en Ascension eiland. Eilanden met nog steeds hoge aantallen zeevogels en enkele endemische (zang)vogels. De gehele reis is waar zeevogelspektakel met op zee vele 10.000-en zeevogels, waaronder vele soorten pinguïns, pijlstormvogels, stormvogels, stormvogeltjes, prions en albatrossen. Maar je ziet ook diverse soorten walvissen en dolfijnen.

De vele vogelaars aan boord hebben ondanks dit spektakel allemaal hetzelfde hoofddoel; oog-in-oog komen te staan met de mythische niet-vliegende ral van Inaccessible Island.

Helaas is varen naar het eiland niet voldoende om aan land te komen. De oceaandeining staat voornamelijk direct op het enige vlakke stukje kust rond de verder loodrechte wanden van het eiland, wat een landing nagenoeg altijd onmogelijk maakt.

Verder kan je pas een landingspoging wagen nadat je door de ‘douane’ van Tristan Da Cunha, onderdeel van het Brits overzees gebied, bent gegaan. Zelfs dat lukt sommige jaren niet in de 2,5 dag dat het schip rond het hoofdeiland Tristan verblijft.

Na een dag voor de kust van Tristan da Cunha te hebben gelegen vanwege de ruige zee, kwam op de laatste volle dag het verlossende woord: we mochten in ieder geval aan land op Tristan da Cunha.

Een ochtend op Tristan was een belevenis op zich, maar in de middag was er gelukkig nog tijd voor een landing op een van de nabijgelegen eilanden.

De expeditieleider had in al zijn wijsheid besloten, in ‘het algemeen belang van de gehele groep reizigers aan boord’, om Nightingale Island te bezoeken. Dit tot groot chagrijn van de groep vogelaars. Nightingale Island is een spectaculaire bestemming op zichzelf, met veel broedende Atlantische geelsnavelalbatrossen en noordelijke rotspinguïns. Maar de niet-vliegende ral komt daar niet voor. Daar ging onze kans. Een ijzige stilte daalde neer op het dek.

Een Zodiac ging bij aankomst de landingsplek controleren maar de witte koppen van de branding beloofden niet veel goeds. Het gerucht ging al snel over het dek dat de richting van de huidige oceaandeining wel eens gunstig zou kunnen zijn voor een landing op Inaccessible Island. Dit werd al snel bevestigd door het omroepsysteem van het schip: “We kunnen hier niet landen, we gaan Inaccessible Island proberen!”

Een groot gejuich steeg op van het schip terwijl iedereen zich klaar maakte voor de landing ook al duurde de vaarreis nog meer dan een uur. Apathie was vervangen voor opwinding en verlangen. Ik heb een stemming nog nooit zo snel en intens voelen omslaan.

Met nog enkele uren daglicht kwamen we bij het eiland aan. Met Zodiacs werden we naar de kust gevaren. Een landing is niet zonder gevaren. De hoofdgids aan boord voor de vogelaars, een oudere ‘stijve’ Engelsman, had het jaar ervoor tijdens een landingspoging op dezelfde plek zijn enkel gebroken. Hierna werd de landing afgebroken en niemand kreeg dat jaar de ral te zien.

Bij het horen van zijn opmerking dat de omstandigheden gelijk leken aan het vorige jaar en hij twijfelde om de landing door te laten gaan, sprongen mijn reisgenoot Sander en ik gelijktijdig over de rand van de Zodiac in het ondiepe water en waden het strand op. Direct gevolgd door de rest van de vogelaars. We lieten ons door niemand tegenhouden nu we er eenmaal waren. We hadden vervolgens maar 45 minuten aan land voor de ral.

Eenmaal op het strand bleken de andere twee endemische vogelsoorten, Tristangors en Tristanlijster, snel gevonden. Voor de hoofdattractie zelf bewoog de gehele groep vogelaars als één organisme over het strand, de rand van de vegetatie scannend op beweging. Zonder resultaat. De tijd tikte langzaam weg.

Een luide gil achter ons, van een van de niet-vogelaars aan boord. Een ral was achter ons langs het strand op gerend en rende direct weer de begroeiing in.

Al snel vonden we op de plek twee ralletjes in de rand van de vegetatie terug. Als muizen renden ze door de vegetatie waarbij ze korte pozen onbeweeglijk bleven staan. Eén vogel liet zich heel fraai open en bloot bewonderen. Missie geslaagd!

Van het eiland afkomen bleek iets lastiger, de branding was ruiger en het water dieper. Maar een nat pak was voor niemand een probleem.

Terug aan boord ontstond er een spontaan volksfeest tot in de late uurtjes. De speciaal meegenomen champagneflessen konden eindelijk open en sigaren werden uitgedeeld. Het was ons gelukt. Het zien en fotograferen van een van de moeilijkst waar te nemen vogelsoorten op aarde. In blessuretijd. Op het eiland met de mooiste naam van allemaal: Inaccessible Island.

Het volgende blog gaat over Kaikoura in Nieuw-Zeeland, de hoofdstad van de albatrossen.