Podcast: Martin Brandsma is In de ban van de klapekster

• Luisteren (zonder beeld, 25 MB). 
• Kijken (met beeld, 103 MB).

Geen vogelaar loopt voorbij aan een klapekster. Maar slechts één man heeft er 5 jaar van zijn leven aan gewijd om ze, individu voor individu, vast te leggen. Het resulteerde in het werk Identities. Martin Brandsma is conceptueel kunstenaar én vogelaar. Hij werd niet alleen gegrepen, maar misschien zelfs wel gespietst, door ‘de sneeuwbal in het topje op een winterse heide’.

Een min of meer toevallige gebeurtenis leidde tot de eerste veldgids waarmee je vogel-individuen kunt opzoeken. In de streek waar Brandsma woont en werkt, Zuidoost-Friesland, zijn tal van gebieden, zoals als de Delleboersterheide, waar klapeksters overwinteren. Tijdens het schetsen van een klapekster viel Brandsma op dat een vogel die hij de vorige dag op dezelfde plek zag, er nét wat anders uit zag. Dankzij een getraind waarnemersoog – en het vermogen om wat hij ziet, over te brengen op papier – kwam hij tot de conclusie dat het om een ander individu moest gaan.

Je kunt dan twee dingen doen: de schouders ophalen en blij zijn met twee klapeksters, of aan een missie beginnen om te onderzoeken of je als waarnemer individuele vogels kunt leren herkennen. In het werk van Brandsma zijn klapeksters weliswaar het onderwerp, maar is het waarnemen tot kunst verheven. Individuele vogels die schuilgaan achter een ogenschijnlijk zelfde outfit, blijken allemaal een unieke identiteit te hebben. Brandsma legt die individualiteiten bloot in Identities.

Brandsma maakte jarenlang prachtige illustraties voor een tijdschrift van Vogelbescherming. Hij spreekt met Lars Soerink van Vogelbescherming over zijn fascinatie voor kijken én voor de klapekster. Over kunst, over kijken. Het werk Identities wordt komend najaar gepresenteerd. Speciaal voor Vogelbescherming gunt hij ons alvast een blik op het werk, en vertelt hij hoe het allemaal kon gebeuren.

In het najaar van 2016 werd Identities gepresenteerd. Het boek is onder andere beschikbaar in de Winkel van Vogelbescherming en bij de kunstenaar. Wie meer wil weten over het kunstproject kijkt op martinbrandsma.nl/identities.