Op werkbezoek in Utrecht voor een vogelvriendelijke stad

De biodiversiteit verkeert in een grote crisis. We spreken wereldwijd zelfs nu over de zesde uitstervingsgolf. Overal neemt de verstedelijking toe, ook in ons land. Daar moet veel natuur voor wijken, maar niet álle. Ook in de stad is natuur, dichtbij. De biodiversiteit begint in je eigen achtertuin, zeggen we bij Vogelbescherming. Door de groene ruimte natuurvriendelijk in te richten en op een ecologische manier te beheren, ontstaat ook daar meer biodiversiteit. Door ‘natuurinclusief bouwen’ valt veel winst te behalen. Door bij nieuwbouw en renovatie rekening te houden met gebouwbewonende vogels en vleermuizen, behouden deze dieren een plek in de stad.

Maar hoe krijg je lokale bestuurders warm voor een groene, vogelvriendelijke gemeente? Met de campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur (16 maart!) was dat de vraag die we onszelf bij Vogelbescherming stelden. De kennis die we hebben over vogels en natuur in de stad, over ‘natuurinclusief bouwen’, over Basiskwaliteit Natuur en over het grote belang van natuur voor mensen brengen we reeds over, via allerlei kanalen. Het risico daarvan is dat je alleen maar zendt. Voor een echte dialoog gaat er echter niets boven persoonlijk contact: dan pas kun je echt de vonk laten overspringen.

We wisten daarom al snel: we gaan een werkbezoek organiseren! Speciaal voor de lijsttrekkers en raadsleden die straks verkozen hopen te worden tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart. Wellicht zit er al een aanstaande wethouder Groen bij... Het lokaal bestuur geeft het natuur- en groenbeleid handen en voeten en zorgt dat de bewoners daar tevreden mee zijn.

Utrecht was de uitverkoren gemeente. Een gemeente die met haar beleid al behoorlijk groen is. Met prachtige, oude parkachtige delen zoals het Wilhelminapark – niets meer aan doen. Maar ook met een heel groot, jong stadsdeel, waar inmiddels al een kwart van de inwoners van Utrecht woont: Leidsche Rijn. Leidsche Rijn is een typisch voorbeeld van moderne stedenbouw. Omdat de ruimte schaars is zijn de tuinen klein en parkeerplaatsen tot een minimum beperkt, maar is er relatief veel openbare ruimte. Het gemeentelijke groen in de openbare ruimte kreeg de focus van het werkbezoek.

Vertegenwoordigers van zes politieke partijen (D66, Groen Links, PvdA, PvdD, CU en SP, waaronder diverse lijsttrekkers!) gaven gehoor aan onze uitnodiging. Samen met Natuurplatform Leidsche Rijn Natuurlijk en Utrecht Natuurlijk maakten we een fietstocht. Langs plekken waar écht nog wat te verbeteren viel voor de natuur, door juist beheer en optimale inrichting. Stukken die kaal waren, met veel gazon en exotische laanbomen. Waar te vroeg of te vaak gemaaid werd. Langs een sportpark met overmatige lichtvervuiling, slecht voor vleermuizen. De vrijwilligers uit de stad legden precies de vinger op de zere plek en legden uit hoe het beter kan, voor natuur. Maar daar was plots de Kersentuin. Een oase van groen, waar het vol zat met vogels en de huismussen oorverdovend tsjilpten, met een trotse bewoner in het midden. De deelnemers aan het werkbezoek, ja alle aanwezigen, zag je opfleuren: hier is het voor mens en natuur prettig, fijn. “Hier zou ik wel willen wonen!” klonk het.

Jip Louwe Kooijmans van Vogelbescherming gaf tekst en uitleg over wat stadsvogels nodig hebben en gedragswetenschapper Jolanda Maas van de VU in Amsterdam hield een vlammend betoog over hoe belangrijk de aanwezigheid van natuur is voor de geestelijke én lichamelijke gezondheid van mensen, de sociale cohesie, de opvoeding van kinderen. De fietstocht eindigde in het Castellum, met koffie en gebak. Gesprekken die tijdens de fietstocht ontstonden werden hier voortgezet, informatie uitgewisseld en aanzetten tot nieuwe politieke samenwerkingen vonden het licht.

De politici toonden zich zonder uitzondering enthousiast voor dit werkbezoek. Maar ook voor onze ideeën voor een vogelvriendelijke stad. Zij ondertekenden daarom ons ‘Vogelhuisakkoord’, waarin zij zich scharen achter de ambitie om van Utrecht een vogelvriendelijke gemeente te maken. Later sloten ook het CDA en Stadsbelang Utrecht zich aan bij dit akkoord. Vogelbescherming beloofde op haar beurt om Utrecht te onderwerpen aan een ecologische scan, een ‘vogelanalyse’, om echt mee te helpen aan deze ambitie.

Met dit werkbezoek werden in Utrecht ook de campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen afgetrapt. Het trok daarom ook de belangstelling van het NPOradio1-programma Vroege Vogels en van RTV Utrecht. Het werkbezoek was daarmee een groot succes. Vogelbescherming hoopt hiermee een inspirerend voorbeeld te hebben gegeven voor onze achterban om zélf een werkbezoek te organiseren, voor de (aspirant-)volksvertegenwoordigers in je eigen gemeente. Het is nuttig, leuk om te doen, goed voor het persoonlijk contact en wordt écht gewaardeerd.