Nu te zien: de kleine plevier

Mijn eerste ervaringen met kleine plevieren had ik tijdens mijn tienerjaren. Kleine plevieren zaten op de toenmalige opspuitterreinen van de wijk Overvecht in Utrecht, vlak buiten de middelbare school waar ik op zat. Daar, op het kale zand met hier en daar wat vegetatie en een enkele regenplas baltsten paren kleine plevieren. De mannetjes probeerden in een fraaie vlindervlucht en met een mooie baltszang indruk te maken op de vrouwtjes.

De kleine plevier is ontegenzeggelijk verwant aan de bontbekplevier. Hij is – de naam zegt het al – wel kleiner dan de bontbek, maar z’n verenkleed lijkt er wel op. Man en vrouw kleine plevier zijn te herkennen aan de vleeskleurige poten en de opvallende gele oogring. De borstband is wat smaller dan die van de bontbek. Verder heeft de kleine plevier geen vleugelstrepen, een belangrijk onderscheid met de bontbekplevier. In vlucht komt hij ook veel slanker over, met een langere staart.

Een pleviertje met opvallend gedrag: stukje lopen, kijken en dan snel iets pikken als hij iets van zijn gading ziet. Typisch plevierengedrag, want het zijn oogjagers, net zoals kievit en goudplevier. Een grutto of een wulp moet het van zijn lange snavel hebben, die hij schijnbaar lukraak in de grond steekt. Plevieren pakken hun prooi echter van de grond af, dus die hebben geen lange snavel nodig.

Kleine plevieren broeden vooral in het binnenland. Op kale terreinen, met wat opdrogend slik, wat water, een stukje zand, een oever met kiezels, zoals langs de rivieren. Maar ook op weglichamen en bouwterreinen waar niet zelden nog gewerkt wordt; soms zelfs op een groot, plat dak, net als scholeksters. Het zijn bijna altijd terreinen die na een paar jaar dichtgroeien en niet meer geschikt zijn. De kleine plevier verkassen dan, altijd op zoek naar een nieuw broedgebiedje. Waar ze op de grond broeden, in een nest dat nauwelijks een nest genoemd kan worden. Een kwetsbare situatie uiteraard: zo’n nest is snel verstoord. Juist ondanks – of misschien wel juist door – de fraai gecamoufleerde eieren.

Kleine plevieren zijn overigens best luidruchtig en daardoor merk je ze meestal het eerste op. De roep is opvallend anders dan die van de bontbekplevier. Hij is schel en loopt af, die van de bontbek is zacht fluitend en loopt juist op.