Nu te zien: de zanglijster

Als je in deze tijd van het jaar met rustig weer ’s nachts buiten staat kun je het horen. Hoog uit de lucht, klinkt een zacht en fijn, hoog ‘tsip’. Verderop weer, afkomstig van meerdere vogels. Het zijn trekkende zanglijsters, die met elkaar contact houden. Het geluid is hoog, boven de 5 kHz, waardoor mensen met een minder gehoor het niet kunnen horen.

Zanglijsters trekken in ijle, minder compacte groepen dan de verwante koperwiek. De zanglijster heeft iets rondere vleugels en een kortere staart dan de koperwiek en een minder snelle, minder spreeuwachtige vlucht. In de vroege ochtend komen de zanglijsters naar beneden, om na een nachtelijke treketappe voedsel te zoeken waarvan de leden een voor een met snelle vlucht in de dekking van struwelen en bossen duiken. Op zoek naar wormen, bessen en huisjesslakken. Zanglijsters eten graag huisjesslakken. Ze gebruiken daarvoor harde substraten als steen en hout om de slakkenhuisjes kapot te slaan, een vorm van werktuiggebruik dus. Als je mechanisch getik hoort uit een bosje, dan is het afkomstig van een zanglijster.

De trek van de zanglijsters komt eerder op gang dan die van de verwante koperwiek en eindigt ook vroeger; de piek is in de eerste helft van oktober, vaak al begin oktober. Op hele goede trekdagen gaat de trek tot ver in de ochtend door en kunnen er aan de kust vele duizenden langs vliegen. Het zijn Scandinavische zanglijsters, afkomstig vooral uit Noorwegen en Zweden. Veel zanglijsters trekken door naar Zuid-Europa, waarbij de populatie uit het noordoosten het verst naar het zuiden doortrekken. Onze eigen broedvogels overwinteren dichtbij of blijven in Nederland.

Krijg je een zanglijster in de kijker, let dan goed op het verenkleed. Zanglijsters met een grijze zweem op de bovenzijde en een contrastrijkere onderzijde behoren tot de ondersoort philomelos en komen zeker uit Scandinavië of Rusland. Onze zanglijsters zijn warmbruiner van kleur en behoren deels tot de ondersoort clarkei, die vooral in Zuidwest-Nederland voorkomt.