Is er nog hoop voor de grutto?

Het slechte broedresultaat in 2015 is een nieuwe dreun voor de grutto. In 1960 was de grutto nog een algemene vogel met circa 120.000 paren, in 2011 waren er nog maar 40.000 paren over  en dit jaar minder dan 30.000. Was 2014 al een extreem slecht jaar met ongeveer 4600 jonge grutto’s. In 2015 stopt de teller waarschijnlijk rond de 4000. En dat terwijl  er ruim 10.000 jongen nodig zijn voor een stabiele populatie. Hoogleraar trekvogelecologie Teunis Piersma zei het afgelopen zaterdag onomwonden in een interview met de Volkskrant: “De grutto is onze nationale vogel. Het is de enige vogel die in ons land is ontstaan en die bijna uitsluitend in Nederland voorkomt. 85 Procent van de gruttopopulatie broedt in Nederland. Onze grutto, deze ondersoort, leeft niet op andere plekken in de wereld. 2015 wordt het allerslechtste gruttojaar in de geschiedenis. Er zijn hoogstens 4000 kuikens geproduceerd. Dan heb je opeens een nationale vogel die richting uitsterven gaat.”

De kruidenrijke weides van Egbert

Maar het kan anders. Vogelbescherming Nederland probeert koste wat kost het tij voor de grutto te keren. Bijvoorbeeld door het opzetten van een netwerk van weidevogelboeren die laten zien hoe het wél kan. Superboeren die een goed lopend bedrijf en de zorg voor weidevogels weten te combineren. Zoals weidevogelboer Egbert Zorgdrager op Terschelling: “De grutto’s krijgen in het huidige agrarische landschap vaak te maken met lage waterstanden, veelvuldig en vroeg maaien, en het vrijwel volledig ontbreken van bloem- en kruidenrijke weides. Dan hebben ze nauwelijks een kans om het te redden. Maar we hebben inmiddels de kennis en know how om het beter te doen en we weten wat wel werkt. Natte voeten, kruidenrijk grasland in een open landschap met genoeg rust. Dan ben je er eigenlijk al. Technisch kan het! Nu moet de maatschappij nog zijn verantwoording nemen. Zorgen dat boeren een goede boterham kunnen verdienen als ze goed voor de weidevogels zorgen en een eerlijke prijs voor de melk.”

Grutto is de Nederlandse panda

Zorgdrager noemt zichzelf liever weidevogelboer dan melkveehouder. Hij wacht met het maaien van zijn land totdat de weidevogels klaar zijn met broeden en de kuikens groot genoeg zijn om te vliegen. Onlangs werd de Zordrager uitgeroepen tot ‘Kanjer van Goud’ door de Postcode Loterij. Hij ontving een cheque van € 25.000 om te investeren in zijn duurzame manier van werken. “Dat was een daverende verrassing. Alle aandacht voor weidevogels is meegenomen en hard nodig, want er moet iets veranderen als we de grutto in heel Nederland willen redden. Het kan gewoon niet zo zijn dat we deze oer-Hollandse vogel straks kwijtraken. Wat de panda is voor China, is de grutto voor Nederland. De grutto is echt de kroon op het Nederlandse polderlandschap. Gaat het met de grutto goed, dan gaat het met alles wat eronder zit ook goed. Ik hoop dan ook echt dat de grutto tot nationale vogel wordt gekozen. Dan kan de overheid er gewoon niet meer omheen. Je kunt je nationale vogel toch niet laten uitsterven?”