Een prachtige parade van vogels in de kunst

Depoorter zoekt niet alleen vogels in het veld, maar ook in de kunst. Veel indrukwekkende werken hebben een plek gekregen in zijn nieuwe boek: Vliegwerk. De beelden zijn een lust voor het oog. Het boek bevat persoonlijke favorieten en kunsthistorische hoogtepunten uit de periode van 1400 tot 1900. Uiteraard hebben alle werken iets te maken met vogels; of het nou een klein detail is van een vogel die vastgehouden wordt door een kind of indrukwekkende schilderijen met vogels in de hoofdrol.

De band tussen kunst en vogels is eeuwenoud. Mensen hebben altijd de behoefte gehad om de wereld om hen heen weer te geven. Vogels maken er vanzelfsprekend deel van uit en ze vormen een grote inspiratie voor kunstenaars. Zo werden er veren gebruikt als voorbeeld om realistische engelenvleugels te schilderen en in mythologische schilderijen verschijnen vogels naast goden.

Om vliegende vogels weer te geven, moet de kunstenaar over veel techniek beschikken. In ‘Korenveld met kraaien’ laat Van Gogh een rurale scene zien. De beweging van vluchtende kraaiachtigen laat de atmosfeer trillen. De verfstrepen die hij daarvoor gebruikt geven je het gevoel dat het doek beweegt. Het Korenveld is een van de vele werken waarin de vliegkunst centraal staat die Depoorter in zijn boek bespreekt. Zo kun je de boerenzwaluwen van ‘Het Lam Gods’ van de gebroeders Van Eyck pas echt waarderen als je begrijpt hoe moeilijk het is om de grillige vlucht te schilderen.

De vogels die opduiken in het boek krijgen een ornithologische typering mee. Een beschrijving van de kernmerken, van hun habitat en van opmerkelijk gedrag. Je kan de prachtige platen van de mythische grote ivoorsnavelspecht – werken van John James Audubon – pas goed plaatsen als je weet hoe deze bijzondere specht aan zijn status komt. Hoewel de platen op zich ook al prachtig zijn, is het de achtergrondinformatie die je ertoe brengt om te blíjven kijken naar deze, waarschijnlijk uitgestorven, soort spechten.

Depoorter bewijst met zijn eigen waarnemingen dat hij gepassioneerd vogelaar is. Mooi beschrijft hij de massale trek van schreeuwarenden in Istanbul. Binnen drie kwartier staan er ruim 400 arenden op zijn teller. Ook de uitspraak: ‘Hoe mistroostig zou de wereld zijn als de luchten leeg zouden zijn?’ getuigt van de vogelliefde van Depoorter. Hij bezorgt met dit boek elke vogelliefhebber vele uren kijk- en leesgenot. Rebecca Wielink

Het boek ‘Vliegwerk, Vogels in de kunst’ is te koop in de winkel van Vogelbescherming in Zeist en via uw eigen boekhandel.