Nu te zien: de draaihals

De draaihals is een zeldzame broedvogel in Nederland, die je vooral in Drenthe en op de Veluwe kunt vinden, op droge heide met schraal grasland en in bosranden met veel dode bomen, zoals berken. Zo’n vijftien jaar geleden gaf niemand nog een cent voor de draaihals, zo weinig waren er nog maar, hooguit 10-15 broedparen. Maar sindsdien stijgen geheel onverwacht de aantallen weer, tot zo’n 200-230 paar in 2023 (bron: Sovon Vogelonderzoek Nederland). Waarom is niet helemaal duidelijk, vermoedelijk speelt de klimaatverandering, met warmere voorjaren en zomers, gunstig voor mieren, een rol.

Als je zelf een draaihals wilt zien in Nederland, dan is het nú de tijd. Want nu zijn niet alleen onze broedvogels terug uit Afrika, op doortrek doen ook Scandinavische draaihalzen in april en mei ons land aan en kunnen ze overal worden gezien. Het blijven zeldzame vogels, maar op heide en in de duinen, maar ook op een gazon of tegelpaadje maak je een kans. Let op, de draaihals is maar net iets groter dan een mus, je kijkt er zo over heen. De draaihals wordt meestal opgemerkt als hij vlak voor je opvliegt en even op een tak gaat zitten. Vaak gaat hij daarna weer op de grond foerageren, op mieren.

Aan het geluid heb je niet veel om een trekker te vinden, maar broedvogels roepen heel kenmerkend én verdragend “kjè-kjè-kjè-kjè-kjè” of een variatie hierop. Het is een beetje roofvogel-achtig en lijkt op het roepen van een boomvalk.

Waar komt de naam draaihals vandaan? Als de vogel zich bedreigd voelt, bijvoorbeeld als je een nestkast zou openen waarin hij broedt, dan draait hij zijn nek rond alsof hij een slang is. Mogelijk om de bedreiger te imponeren.