Stemadvies van de natuur

Waren er ooit eerder zoveel verontrustende berichten over extreme hitte, overstromingen, smeltend ijs en veel sneller opwarmende oceanen? De natuur geeft ons een duidelijk stemadvies. Want elke euro die we investeren in natuur helpt in de strijd tegen klimaatverandering en de gevolgen daarvan. Dat zijn geen zorgen voor morgen, het gebeurt nu en het gebeurt voor onze ogen.

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen gaat Vogelbescherming er dus alles aan doen om opnieuw het belang van vogels en natuur onder de aandacht te brengen. Niet alleen als antwoord op klimaatextremen; zonder een gezonde natuur ontberen we ook een gezonde omgeving om in te leven, of een duurzame voedselvoorziening. De rapporten met analyses en adviezen daarover stapelen zich intussen op. Laat een nieuw kabinet iets gaan doen. Het is heel hard nodig.

De Nederlandse natuur binnen én buiten beschermde natuurgebieden kampt intussen met verdroging en vervuiling, bijvoorbeeld door het gebruik van pesticiden. Dit heeft een dramatische achteruitgang van insecten en het verdwijnen van inheemse planten tot gevolg. Daarnaast blijven boerenlandvogels zoals de grutto en de ringmus achteruit hollen. Er groeit een generatie op voor wie de heerlijke zang van de veldleeuwerik een onbekend fenomeen is. Lang geleden al voorspeld en nu is het zover; de natuur in Nederland is op veel plekken angstaanjagend stil geworden.

En wat te denken van de schrikbarende situatie op de Veluwe, waar koolmezen door de overvloedige stikstofuitstoot lijden aan kalkgebrek. Dat levert mislukte broedsels op doordat hun eischalen te dun zijn en kuikens in het nest al hun pootjes breken. Het natuurlijke systeem staat op instorten.

Gelukkig is het niet alleen droefenis; keer op keer blijken maatregelen om de natuur te helpen ook echt te werken. Als ecosystemen weer de ruimte krijgen, toont de natuur zich vaak veerkrachtig. Onze oproep: neem die maatregelen – die in ieders belang zijn – dan ook.

Vogelbescherming heeft de programmacommissies van politieke partijen voorzien van een reeks aanbevelingen die van Nederland een natuurlijker, gezonder en vogelrijker land maken. Zo pleiten we ervoor dat Nederland in 2030 tenminste 770.000 hectare extra natuur heeft. Volgens de WUR (Wageningen University & Research) en SOVON Vogelonderzoek Nederland is dit noodzakelijk voor een zogenaamde gunstige staat van instandhouding voor álle habitattypen in Nederland en alle beschermde soorten van de Vogel- en de Habitatrichtlijn. Het gaat bijvoorbeeld om extra areaal aan agrarische natuur, waterrijke natuur en bossen. Zo maken we concreet wat nodig is.

Naast het creëren van nieuwe natuur, moet Nederland echt aan de slag met natuurherstel. Het vorig jaar vastgestelde Nationaal Programma Landelijk Gebied van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is hier uitermate geschikt voor. In dit programma worden de uitdagingen op het gebied van klimaat, biodiversiteit, milieu, natuur en landschap in samenhang aangepakt, zodat de maatschappelijke investering zo efficiënt mogelijk wordt ingezet en zich ruimschoots terugbetaalt. Vogelbescherming vindt dat een nieuw kabinet de uitvoering hiervan moet voortzetten. Daarmee wordt er ook (financiële) ruimte gegeven aan boeren die willen meewerken aan het Aanvalsplan Grutto en zich actief inzetten voor weidevogelbeheer. Zij verdienen ruimhartige en langjarige steun.

Gezien de belangen die op het spel staan, vindt Vogelbescherming het niet meer dan logisch dat er weer een minister van Natuur en Stikstof komt. Die kan de impasse doorbreken waar Nederland in terecht is gekomen en ervoor zorgen dat natuurherstel hoog op de politieke agenda blijft staan.

Op 22 november is het zover, dan is het woord aan ons allen. Luisteren we naar het stemadvies van de natuur?

Mette Vreeken, Arjan Berben

Lees hier meer over de landelijke verkiezingen van 2023.