Op de bres voor de vogels

Vogelbeschermingswacht Zaanstreek telt bijna 500 leden, waarvan een dikke 200 actief zijn: van mensen die het verenigingsblad rondbrengen, tot vogelaars die lezingen en excursies organiseren. Ook kent de vogelwacht een tak beschermers. Verschillende leden zetten hun tijd in om instanties achter de broek te zitten en op te komen voor de belangen van vogels en natuur. Zo voorkomen ze dat leefgebied van vogels verdwijnt.

Voorzitter Bernard Ebbelaar voert overleg met Landschap Noord-Holland over de uitbreiding van de A8 en de A9, die dwars door de Stelling van Amsterdam zou gaan lopen. Ook strijdt zijn vereniging tegen de verhuizing van een hockeyveld naar de rand van Natura 2000-gebied Het Fortuinveld in de polder Westzaan. Samen met andere vogelwachtleden schrijft hij bovendien een visiestuk op alle activiteiten die het bestuur van natuur- en recreatiegebied ’t Twiske wil ondernemen, zoals festivals in het broedseizoen. Soorten als roerdomp, bruine kiekendief en blauwborst verdienen daar bescherming.

Ebbelaar is WetlandWacht voor Vogelbescherming Nederland voor het Natura 2000-gebied Oostzanerveld, ten westen van Zaandam. “Al vogeltellend merkte ik dat het beheer in het Oostzanerveld verminderde: kwetsbare rietlandjes veranderden in verruigde plekken met veel bramen en ook uitlopers van bomen. Zowel de dichte struwelen als bomen trekken predatoren aan die het op de kwetsbare weidevogels in de omgeving hebben gemunt. Ik ben in gesprek gegaan met Staatsbosbeheer en nu stuur ik samen met een collega al twintig jaar dertig vrijwilligers aan die maandelijks riet maaien, hooien en boompjes trekken.”

Instanties heb je niet altijd aan een touwtje. Volgens Ebbelaar moet je vaak een lange adem hebben als natuur- en vogelliefhebber. “Je moet altijd tegen professionals op. Maar het geeft een goed gevoel als je merkt dat zij naar je gaan luisteren.” 

Matthias Koster van Vogelwerkgroep Arnhem merkt dat hij profijt heeft van zijn werk bij een ecologisch bureau om serieus genomen te worden door gemeenten. Hij kent de natuurwetgeving. Ook leert hij steeds beter bij wie hij binnen de gemeente moet zijn en hoe je een zaak het best kunt brengen. “Als het er professioneel uitziet, wekt dat vertrouwen. We stippen bijvoorbeeld precies aan als verbodsartikelen worden overtreden.”

Koster is sinds 3,5 jaar actief bij de Vogelwerkgroep Arnhem, die zo’n 330 leden kent. Binnen de werkgroep houdt hij zich vooral bezig met onderzoek en bescherming. De werkgroep kijkt welke misstanden kunnen worden aangepakt. De vogelwerkgroep kreeg recent voor elkaar dat in Park Sonsbeek een huiszwaluwtil wordt geplaatst. Koster: “De kolonie die vlakbij zit, breidt zich uit, maar ik merkte steeds vaker dat bewoners ze liever kwijt dan rijk zijn vanwege de poep. Mensen hangen ijzeren kettingen aan de onderkant van het dak, zodat de huiszwaluwen er niet kunnen broeden. Terwijl het toch een heel mooie soort is, die je niet veel ziet in de binnenstad. Na anderhalf jaar lobbyen bij de gemeente hebben we het voor elkaar gekregen dat er een til met een informatiepaneel wordt geplaatst. Het is fijn dat wij als Vogelwerkgroep zoiets kunnen doen.’

Verder kreeg de vogelwerkgroep in Arnhem voor elkaar dat in Park Lingezegen een oeverzwaluwwand is geplaatst. “Langs de rivieren foerageren de oeverzwaluwen veel”, vertelt Koster. “Ze nestelen in oeverwallen en in tijdelijke zandwallen. De voorzitter van de Vogelwerkgroep kwam met het idee voor een oeverzwaluwwand. En die is er nu.”

Ook zorgen een paar Arnhemse vogelaars dat de schelpenstrandjes van Park Lingezegen elk jaar voor het broedseizoen vegetatievrij worden gemaakt, zodat ze geschikt zijn om te broeden. “Het resultaat is 75 broedpaar visdief. Voor het binnenland is dat een heel mooi aantal.”

Aan actieve ledenwerving doet Vogelwerkgroep Arnhem niet. Koster: “Als ik mensen in het veld tegenkom die vogels kijken, maak ik een praatje en als ik merk dat zij geen lid zijn van de vogelwerkgroep, vertel ik wat we allemaal doen.”