Minder vee voor de mezen

Nederlanders zijn dol op mezen: in bijna elke tuin hangen nestkastjes voor onze kool- en‎ pimpelmezen. Ze brengen gezelligheid en zijn dé oplossing voor de eikenprocessierups. Een nest‎ mezen gaat deze rupsen te lijf zoals een studentendispuut een vat bier.‎
Ondanks hun populariteit in de tuin hebben mezen het in veel bossen moeilijk. Gebrek aan calcium in hun voedsel leidt tot te dunne eierschalen en snel brekende pootjes. Dat calciumgebrek wordt‎ veroorzaakt door  stikstof. Vooral de ammoniakuitstoot van onze enorme veestapel is er debet ‎aan. Het slaat neer in bossen op zandgronden, onttrekt kalk aan het ecosysteem en daarmee aan het voedsel van de mezen. De balans is verstoord, met de mees en andere dieren en planten als slachtoffer. ‎

Voor mezen in het bos en voor onze natuur in bredere zin komt de recente uitspraak van de Raad van State over de PAS (Programma Aanpassing Stikstof, red.) als een zegen. De Raad stelt dat afspraken over beperking van de stikstofuitstoot in de voorbije jaren veel te vrijblijvend waren. ‎
De stikstofuitstoot moet nu echt drastisch worden teruggedrongen. Bouwen moet duurzamer, ‎vervoer zuiniger en met het vliegen mag het echt een onsje minder.‎

En ja: als we een schoner land worden, moet de veestapel krimpen. Het is vooral ammoniakuitstoot die voor natuurschade zorgt. Die ammoniak komt grotendeels van vee. Anders gezegd: alle stikstofgassen zijn slecht, maar sommige stikstofgassen zijn‎ slechter dan andere.‎
Het laatste waar Vogelbescherming voor pleit is agrariërs pesten. Voor onze weidevogels zijn we‎ schatplichtig aan de sector die onze polders zo aantrekkelijk maakte voor kieviten en grutto’s. Veel boeren zijn bondgenoten in onze strijd voor een natuurrijk boerenland.‎

Het PAS-beleid was een truc van de overheid. Bedrijven konden ondanks forse stikstofuitstoot uitbreiden, zolang ze beloofden dat die uitstoot in de toekomst zou ‎verminderen. Nu deze truc is geschrapt, moet de overheid op de blaren zitten en boeren ‎ondersteunen bij de overgang naar een kleinere veestapel. ‎

Landbouw in harmonie met onze omgeving, dat sluit aan bij het pleidooi van minister Schouten voor kringlooplandbouw. Maar het gebrek aan concrete maatregelen in de miljoenennota geeft onvoldoende blijk van besef van urgentie. Onze oproep: gebruik de PAS-uitspraak om nu tot een vorm van landbouw te komen die past bij onze natuur, die boeren een duurzame toekomst geeft. Een bestand van 105 miljoen kippen, meer dan 12 miljoen varkens en bijna 4 miljoen runderen is simpelweg te groot voor ons kleine land. De gebroken mezenpootjes wijzen ons erop dat het zo niet gaat.‎

Dit opinie artikel stond zaterdag 21 september 2019 in het Algemeen Dagblad.