Koning van de weide eet ook rijst
Geplaatst op 10 februari 2015
Begin februari: de lentebode van de Nederlandse weilanden maakt zich klaar voor de laatste etappe naar ons land. In de rijstvelden in de monding van de Taag bij Lissabon, in de Spaanse Ebrodelta en die in de Extremadura tussen Madrid en Lissabon, verzamelen zich duizenden grutto’s voor de laatste tweeduizend kilometer. Vooral bij Lissabon zit er al een enorme groep. Een wolk van zo’n 20.000 vogels, een kwart van de Nederlandse populatie.
Duizenden korrels rijst
Waar wij de grutto kennen als wormeneter, is die in de winter vooral een vegetarische rijsteter. De vogel propt zich vol met oogstresten op het Iberisch schiereiland. De rijstvelden worden in deze tijd geploegd. Daardoor ontstaan er ideale moddervlaktes met in de prut overgebleven rijstkorrels. Met zijn supergevoelige snavel vindt de vogel de korrels en werkt ze in een noodtempo naar binnen. In grote hoeveelheden. Een stevige gruttovrouw van tussen de 300 en 400 gram werkt zo vijf, zesduizend korrels per dag naar binnen;ruim 120 gram. Meer dan een gemiddeld mens in de paella eet.
Het wat kleinere mannetje eet iets minder. Tussen het rijstkorrels pikken door, houdt de vogel korte rustpauzes om uit te buiken, karakteristiek op één been. Als de vogel voldoende is opgevet vervolgt die zijn reis. In één ruk naar Nederland, naar zogeheten plas-dras situaties waar hij overschakelt op vette regenwormen om op krachten te komen voor het broedseizoen.
Overal boerenlandvogel
De grutto is dus niet alleen in Nederland een typische boerenlandvogel, maar ook tijdens de trek. Niet alleen in Portugal en Spanje, ook in de overwinteringsgebieden van West-Afrika frequenteert onze koning van de weide rijstvelden. Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen met gezenderde en gekleurringde grutto’s maakt steeds meer duidelijk over de trekroute en de keuzes die de vogels tijdens hun jaarlijkse trek maken. Het maakt ook de noodzaak tot bescherming langs deze hele trekweg duidelijk. Zo werden de rijstvelden in Portugal bedreigd door plannen voor een vliegveld, nu van de baan door de economische crisis.
Maar of dat zo blijft... het grootste probleem voor grutto’s zit ‘m echter in ons land. Onvoldoende jonge dieren halen de reis naar het zuiden, onvoldoende kuikens overleven onze te vroeg gemaaide eentonige graslanden. Daarmee bedreigen wij ook de spectaculaire wolken grutto’s op de rijstvelden in Zuid-Europa.
- De grutto’s komen binnenkort in ons land aan! Volg gezenderde grutto’s op http://volg.keningfanegreide.nl
- Red de Rijke Weide
- Uitzending Vroege Vogels over de grutto's in Spanje en Portugal
