Roodhalsgans

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Roept zacht, onopvallend en erg hoog voor een gans.

• Roep

Broeden

Broedt vanaf juni in kleine kolonies; de jongen zijn eind augustus/begin september vliegvlug. Maakt een ondiep nest van planten, bekleed met donkergrijze donsveren en grassen. Eén legsel van 6 of 7 eieren, bij uitzondering 3 tot maximaal 10 eieren. Het vrouwtje broedt 23 tot 25 dagen, het mannetje bewaakt nest en omgeving. Na 35 tot 42 dagen zijn de jongen vliegvlug.

Leefgebied

Roodhalsganzen broeden op de hoog-arctische toendra's aan de kust of in rivierdelta's. Het leefgebied bestaat uit korte stevige plantengroei met dwergberk en korstmossen. Vaak broeden roodhalsganzen in kolonies, dicht bij het nest van een roofvogel, zoals slechtvalk of ruigpootbuizerd. Deze houden roofdieren op afstand.

Voedsel

Een vegetarisch menu van grassprieten, jonge scheuten van veenpluis en andere groene plantendelen. Ook wel waterplanten (vooral in de winter). In de winter ook oogstresten (mais, granen en aardappelen) op akkers en gras op voedselrijke weilanden.

Vogeltrek

Roodhalsganzen zijn in Europa alleen in de winter waar te nemen. De broedgebieden liggen op de koude Midden-Siberische toendra's. De vogels vertrekken eind september en overwinteren rond de Zwarte Zee, Kaspische zee en het Oeralmeer. In Europa bevinden de grootste concentraties zich in Roemenië en Bulgarije. In Nederland is de roodhalsgans een vrij zeldzame wintergast: van het kleine deel van de roodhalsganzen dat doorvliegt naar West-Europa belanden slechts enkele vogels in Nederland.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

De beste kans om een roodhalsgans te zien is in de wintermaanden op de grotere ganzenpleisterplaatsen. In Zuidwest-Friesland of het Lauwersmeergebied bijvoorbeeld. Steeds vaker tussen rotganzen te zien in het Waddengebied.

In Europa

Geen Europese broedvogel. In de wintermaanden overwinteren grote groepen roodhalsganzen in (het grensgebied van) Roemenië en Bulgarije.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming is, als Partner van BirdLife International, nauw betrokken bij de bescherming van trekvogels. Soorten als de roodhalsgans zijn alleen effectief te beschermen door zowel hun broed- als overwinteringsgebied te beschermen. Vogelbescherming pleit voor meer natuurinclusieve landbouw en rustgebieden voor ganzen. Bovendien maakt Vogelbescherming regelmatig bezwaar bij overheden tegen onjuiste / onzorgvuldig afgegeven vergunningen voor afschot. Daarnaast bepleit Vogelbescherming maatregelen rondom vliegvelden waardoor ganzen niet massaal te hoeven worden gedood om vogelaanvaringen te voorkomen. Via een netwerk van vrijwillige WetlandWachten houdt Vogelbescherming overal in Nederland de kwaliteit van leefgebieden in de gaten.

Wat kun jij doen

• Houd afstand tot grote groepen overwinterende ganzen om zo verstoring en onnodig energieverlies te voorkomen; bekijk ze op afstand met een verrekijker of, beter nog, een telescoop.
• Gegevens van ringen of halsbanden kun je doorgeven via www.goosetrack.org. Zo draag je bij aan onderzoek (en dus kennis) over het leven van de ganzen.
• Een ander soort, meer natuurlijke landbouw in Nederland is een gedeelde verantwoordelijkheid van de sector, overheden, voedselproducenten en -consumenten. Alleen op die manier is het mogelijk het landschap zo in te richten dat het massaal doden en verstoren van de agenda gaat. Consumenten kunnen om te beginnen in de supermarkt kiezen voor zuivelproducten die natuurinclusief zijn geproduceerd.
• Rondom vliegvelden kunnen overheden en andere betrokken partijen meer doen om maatregelen te nemen waardoor ganzen niet op grote schaal gedood hoeven worden.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Gegevens van ringen of halsbanden kun je doorgeven via www.vogeltrekstation.nl
• Standpunt Vogelbescherming ganzen en smienten

Actuele berichten

• Wintertijd = (roodhals)ganzentijd
• Ganzen kijken vanaf de pontjes in Friesland

Downloads

• Brochure Tour de gans (pdf, 3.80 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving