Noordse stormvogel
Northern Fulmar, Fulmarus glacialis - Stormvogels (Procellariidae)
Vogel van open zee, aan de kust te zien bij stevige, aanlandige wind. Dat aantal kan oplopen tot duizenden in de periode september-december. Vliegt met stijve vleugelslagen, kantelend, vaak laag boven de golven. Komen alleen aan land om te broeden.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Overwegend grijswitte zeevogel, met weinig contrast maar tamelijk opvallende lichte vlekken op bovenvleugel. Dik lichaam met stierennek, korte snavel. Smalle, rechtgehouden vleugels. Stijve vleugelslagen, vliegt vaak kantelend en keilend laag boven zee.
Geluid
Laag, schor gekakel en gesnurk in de kolonie.
43-52 cm, spanwijdte 102–112 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Koloniebroeder. Broedt op richels, ook wel in holen en rotsspleten. Bouwt geen nest. Eén legsel, één ei. Broedtijd mei-september. Broedperiode gem. 49 dagen. Jongen vliegvlug na 46-53 dagen.
Leefgebied
Open zee in arctische, subarctische en gematigde zone; in Nederland in ondiep kustwater, alleen bij stevige aanlandige wind. Mijdt warmere wateren. Broedt vooral op steile kliffen aan zee (liefst op eilanden), maar soms ook ver in het binnenland op berghellingen en in lager gelegen, open (gras)land. Soms aan gebouwen.
Voedsel
Vooral vis (zoals lodde, wijting, kever, zandspiering) maar ook inktvis, zoöplankton (vooral vlokreeften), kwallen, visafval en aas. Voedselsamenstelling zeer divers, hangt sterk af van locatie.
Vogeltrek
Vogels in noordelijke broedgebieden trekken zuidwaarts bij dichtvriezen van de zee. Overwintert in Atlantische Oceaan en Noordzee, mijdt (sub-)tropische wateren. Jongen trekken verder dan volwassen vogels. Kan ook in de broedtijd duizenden kilometers trekken. Bij ons vooral in september-november op trek te zien.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in groot aantal
In de laatste twee eeuwen sterk toegenomen. Maar sinds de jaren tachtig zijn de aantallen broedvogels in Europa met meer dan 40% afgenomen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Langs de hele kust te zien bij stevige, aanlandige wind. Vooral in de herfst; september is de beste maand.
In Europa
Broedt aan de kusten van Ierland, Groot-Brittannië, IJsland, Faeröer en Noorwegen en Spitsbergen, maar ook in Bretagne, Normandië en op Helgoland en de westkust van Noorwegen.
Meer informatie
Bescherming
In verleden veel bejaagd als voedselbon. In sommige kolonies veel predatie door vossen, ratten, muizen e.d. Kwetsbaar voor olievervuiling. Veel sterfte door eten van afval op zee (vooral plastic) en door bijvangst in de visserij. Massale sterfte in de Noordzee in 2004 geweten aan meerdere oorzaken (voedselgebrek, langdurig slecht weer, hoog niveau van verontreinigde stoffen in lichaam).
Wat wij doen
- Vogelbescherming streeft onder meer naar een stelsel van Marine IBA’s (belangrijke vogelgebieden op zee).
- Vogelbescherming werkt aan het vergroten van de bekendheid van de Noordzee als essentieel gebied voor zeevogels
- Met BirdLife International ijvert Vogelbescherming in Europa voor een natuurvriendelijke Marine Policy, om de aanwijzing van Marine IBA’s (zeereservaten voor met name vogels) te bespoedigen, om de sterfte onder zeevogels door visserij te verminderen en om de visserij duurzaam te maken.
- Vogelbescherming houdt een vinger aan de pols bij de ontwikkeling van windenergie op de Noordzee. Vogelbescherming pleit voor een gedegen onderzoek voordat de plannen vorm krijgen.
Wat kun jij doen
Plastic afval is een bedreiging voor noordse stormvogels. Zij zien het aan voor voedsel. Laat daarom geen ballonnen op!
Actuele berichten
- Minder Noordzee-afval – maar plastic blijft een probleem voor zeevogels
- Zeevogel-eldorado Bruine Bank wordt toch Natura 2000-gebied
Downloads
- Zeevogelposter (pdf, 1.09 Mb)
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De noordse stormvogel is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn noordse stormvogels beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de noordse stormvogel wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal