Hop
Eurasian Hoopoe, Upupa epops - Hoppen (Upupidae)
Rode lijst
De hop is een voormalige broedvogel van oude, halfopen cultuurlandschappen op de zandgronden. Hij nestelt in holten van bomen, muren, steenhopen en houten bouwsels. Hoppen foerageren op grote insecten en hun larven in schrale vegetaties met veel open plekken en in licht bemeste graslanden.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Licht rozebruin verenkleed met zwart-wit gebandeerde vleugels. Grote kuif, als een prachtige tooi, die opgericht kan worden om allerlei emoties mee te communiceren. Heeft een vlinderachtige vlucht en foerageert op de grond. Zwarte, lange snavel die iets omlaag gebogen is.
Geluid
Hobo-achtige, ver dragende baltsroep in broedtijd. "Hoep-hoep-hoep" klinkt het onmiskenbaar
26-28 cm, spanwijdte 44-48 cm
Cursus Vogels in Nederland
Camilla Dreef & Nico de Haan, ambassadeurs Vogelbescherming
Leefwijze
Broeden
De hop broedt van april tot in juni. Heeft één legsel (soms twee) met meestal 4-7 eieren. Broedduur 14-16 dagen. Het nest bevindt zich in boomholtes, muren en steenhopen. Vrouwtje en kuikens verdedigen zich tegen indringers door ze te besproeien met een stinkende vloeistof. De jongen zitten zo'n 26-30 dagen op het nest voor ze uitvliegen.
Leefgebied
Open bossen tot grassteppen en woestijnachtige omgevingen. Hoppen zoeken vooral naar grotere insecten, die ze met hun relatief lange snavel in de grond opzoeken. In Nederland te zien in bos, park, tuin en kleinschalige weides.
Voedsel
Grote insecten zoals meikevers, rupsen, emelten en veenmollen; ook slakken en kleine reptielen. Zoekt vooral voedsel op de tast door de lange snavel in de grond te prikken.
Vogeltrek
Noordelijke hoppen overwinteren in tropisch Afrika. Veel hoppen uit Zuid-Europa zijn standvogel. In Nederland als zeldzame doortrekker vooral te zien in de periodes maart-mei en augustus-oktober.
Verspreiding en aantal
uiterst schaarse broedvogel | wegtrekkend | doortrekker en zomergast in uiterst klein aantal
Begin van de twintigste eeuw werd de hop als broedvogel in Nederland zeldzamer. Er was een opleving in de jaren veertig en vijftig, maar rond 1974 verdwenen. Recentelijk in 2012 een succesvol broedgeval in Noord-Limburg. Later werden nog enkele territoria vastgesteld in het oosten van het land. Aanwijzingen voor broedgevallen ontbreken.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | 9 (in 2023) |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 1-2 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
De hop kwam het meest voor in Twente, Brabant en Limburg. Doortrekkers worden ook aan de kust gezien. Scharrelt onopvallend op de grond op zoek naar insecten.
In Europa
De hop komt vooral voor in gematigd en subtropisch Europa. Het Iberisch Schiereiland is verreweg het belangrijkste broedgebied.
Meer informatie
Bescherming
De hop staat op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels als 'Verdwenen in Nederland'. De hop is een kritische soort die afhankelijk is van zeer extensieve landbouw in een rijk oud cultuurlandschap met veel oude bomen, vervallen bouwsels e.d. De kans op hervestiging in Nederland is dus niet groot. Bescherming in Frankrijk, Duitsland en Polen is essentieel om de hop ooit te laten terugkeren als broedvogel, maar ook daar is de intensivering van de landbouw de dominante trend, inclusief bestrijdingsmiddelen die grote insecten bestrijden.
Rode Lijsten bevatten soorten die bedreigd worden of kwetsbaar zijn. Rode Lijsten hebben geen officiële juridische status, maar hebben in de praktijk wel een belangrijke signaleringfunctie. Voor deze soorten geldt een hogere prioriteit bij het nemen van actieve beschermingsmaatregelen, bijvoorbeeld door hun leefgebieden te verbeteren. Download het Basisrapport voor de Rode Lijst Vogels volgens Nederlandse en IUCN–criteria.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich in voor een extensiever en kleinschaliger landbouw met niet al te nette erven.
Wat kun jij doen
Overheden, terreinbeheerders en boeren kunnen bijdragen aan het herstellen van oud cultuurlandschap en een extensieve landbouw. Dat vraagt om steun uit de samenleving van consumenten en voedselproducenten.
Mocht je een broedgeval aantreffen van de hop, houd het geheim tot nadat de jongen zijn uitgevlogen en licht de eigenaar of beheerder van het terrein in.
Meer weten?
Actuele berichten
Wet- en regelgeving
De hop is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn hoppen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de hop wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. De hop is een zeldzame broedvogel in Nederland, maar nesten van hoppen zijn niet standaard het gehele jaar beschermd. Nader onderzoek kan nodig zijn, omdat de nesten wel jaarrond bescherming genieten als zwaarwegende feiten of ecologische omstandigheden dat rechtvaardigen. In sommige provincies geldt de nestbescherming alleen gedurende het broedseizoen. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal