Zomervogels in Hongarije

Voor dag en dauw neemt gastheer Sjors ons mee in zijn bootje het Tiszameer op. Stilletjes varen we door kreken, zo breed als een boerensloot. We wanen ons in het Amazonegebied. Het Tiszameer is de Biesbosch en Naardermeer samen, en dan in overtreffende trap.

Net onderweg en we houden de adem in bij het zien van de eerste kwak. Er zullen er nog vele volgen. De doorgaans schuwe nachtreiger is hier helemaal niet schuw en laat zich ook overdag in vol ornaat bewonderen. Verdekt opgesteld tussen de mangrove-achtige boomwortels of vissend langs een rietkraag. Wanneer er een met een vers gevangen vis tevoorschijn komt, kan ons geluk niet op.

Behoedzaam manoeuvreert Sjors ons bootje tussen het riet door. De rietjungle opent zich en er openbaart zich een weidse open plas. Omzoomd door een koor van zingende grote karekieten. Begroeid met sprookjesachtige waterlelies met erop en erboven volop vogelleven.

Sierlijke witwangsterns vliegen af en aan. Met nestmateriaal of met een visje voor de partner. Op het eerste oog lijken ze op visdiefjes maar ze missen de zwarte punt aan de snavel en hebben – inderdaad – witte wangen. Het zijn echte moerassterns die hun nesten bouwen op de bladeren en wortelstokken van waterlelies.

In Nederland is een roekenkolonie geen bijzonderheid. In Hongarije ook niet. Maar tientallen broedende roodpootvalken tussen de roeken, is een ander verhaal. De vogels zijn ongeveer zo groot als een torenvalk, maar behendigere vliegers en jagers. De mannen in een sjiek egaal blauwgrijs pak met dofrode broek en opvallende rode poten. Mevrouw met grijze vleugels, oranjebruine kop en borst. De vogels broeden in oude kraaien-en roekennesten. Ook maken ze dankbaar gebruik van de door de Hongaarse vogelbeschermers opgehangen nestkasten. Het zijn trekvogels en overwinteren in Afrika. Met sterke oosten wind komen er op terugtocht naar het noordoosten ook wel eens in Nederland verzeild.

Grauwe klauwieren zijn broedvogels van ruige halfopen landschappen met struiken, hagen en houtwallen. Daaraan is in Hongarije geen gebrek. En dus gelukkig ook niet aan de grauwe klauwier.

Het mannetje grauw klauwier draagt behalve een grijze pet, een zwart bandietenmasker. Niet voor niets. Hij heeft namelijk de eigenschap om gevangen prooien, zoals grote insecten, muizen en hagedissen levend aan doorns te prikken van bijvoorbeeld meidoorn of sleedoorn. Zo blijft zijn eten langer vers en heeft hij geen koelkast nodig. Het levert hem de naam ‘doornprikker’ of ‘braamspelder’ op. Tijdens ons verblijf op Puszta Eldorado hadden we dagelijks een grauwe klauwier voor de deur.