Bonapartes strandloper
White-rumped Sandpiper, Calidris fuscicollis - Plevieren (Charadriidae)
Een zeldzame strandloper uit Amerika, die tegenwoordig jaarlijks in Nederland wordt gezien. Heeft een opvallend lang lichaam en voorbij de staartpunt stekende vleugelpunten, waarmee hij zich onderscheidt van vrijwel alle andere kleinere strandlopers. Ook de witte stuit en wenkbrauwstreep zijn opvallend.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Vrij kleine strandloper, die zich van bijna alle andere strandlopers onderscheidt door zijn vorm: een langerekt lichaam met voorbij de staartpunt stekende vleugelpunten. Lijkt in volwassen winterkleed op bonte strandloper, maar is iets kleiner en heeft kortere poten en kortere zwarte snavel, met bruine basis aan de onderkant. Heeft in alle kleden een U-vormige witte stuit en duidelijke witte wenkbrauwstreep. Juvenielen hebben opvallende witte V over zowel de schouder als mantelveren.
Geluid
Zang van mannetjes in broedgebied is een complex geheel van soms ronduit bizarre geluiden, waaronder een haast mechanisch gerinkel en gebrom. Roep is een zeer hoog "tsjrip tsjrip".
16-18 cm, spanwijdte 36-38 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Het vrouwtje zoekt een geschikte nestplaats uit op de toendra. Op een bultje of in een pol draait ze een goed door begroeiing verborgen nestkom, waar precies vier eieren in passen. Deze wordt rijkelijk bekleed met bladeren, grassen en (korst)mossen. In 22 dagen broedt het vrouwtje de vier eieren uit. Jongen zijn nestvlieders en verlaten binnen 17 uur het nest. Hun moeder blijft in de buurt om ze van warmte en bescherming te voorzien. Na 16-17 dagen kunnen de jongen vliegen.
Leefgebied
Broedt over de hele breedte van noordelijk Canada en in het uiterste noorden van Alaska. In het broedgebied verblijft de Bonapartes strandloper vooral op natte of halfnatte toendra's. Meestal in de buurt van moerasachtige waterpartijen. Op trek en in de Zuid-Amerikaanse winterverblijven zoeken ze stranden, rivieroevers, getijdegebieden, open velden en moerassen op.
Voedsel
Het voedsel bestaat vooral uit kleine ongewervelden: insecten,weekdieren en aquatische wormen. Maar ook wel plantenzaden. In het broedgebied steken zowel volwassenen als jongen hun snavel bij het foerageren diep in mos en vochtige vegetatie. In hun overwinteringsgebieden foerageren ze op slikken, zowel in zoetwater als aan de kust.
Vogeltrek
Je mag de Bonapartes strandloper gerust een extreme trekvogel noemen. Deze kleine steltloper trekt vanaf zijn broedgebied in Arctisch Canada helemaal naar het zuiden van Zuid-Amerika, waar ze aan de Brazililaanse en Argentijnse kust tot in Patagonië en op de Falklandeilanden overwinteren. Een van de langste dierlijke trekroutes van het westelijk halfrond. Najaarstrek begint al in juli en vanaf dan kunnen ze ook in Nederland opduiken, met een piek in augustus.
Verspreiding en aantal
Populaties voor zover bekend stabiel. Het verdwijnen van wetlands op de trekroutes en in de overwinteringsgebieden vormt potentiële bedreiging, zoals voor veel watervogels. Tot de eeuwisseling zeer zeldzaam in Nederland, maar sinds die tijd worden hier vrijwel jaarlijks één of meer (tot zelfs zeven in 2000) Bonapartes strandlopers waargenomen.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Juli en augustus zijn goede maanden om op zoek te gaan naar Bonapartes strandlopers. Het hele noordelijke kustgebied is geschikt, maar extra kansrijk is het steltloperseldorado Ezumakeeg, in het Lauwersmeergebied.
In Europa
Vooral tijdens de najaarstrek worden jaarlijks tientallen Bonapartes strandlopers gezien in West-Europa. Met name in Ierland en Groot-Brittanië is de soort eerder schaars dan zeldzaam. In Spanje, Portugal, Frankrijk, België en Denemarken is het een zeldzame maar vrijwel jaarlijkse gast. In Nederland gaat het meestal om volwassen exemplaren.
Meer informatie
Bescherming
Deze soort geldt als wereldwijd niet bedreigd.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich in voor een algehele verbetering van de natuurkwaliteit in Nederland. Daar profiteren ook dwaalgasten van.
Wat kun jij doen
Verstoor geen dwaalgasten en respecteer de aanwijzingen van terreinbeheerders. Gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk kunnen belangrijk bijdragen aan een basiskwaliteit natuur in Nederland, waardoor het voor vogels aantrekkelijker wordt om in Nederland te verblijven.
Meer weten?
Wadden-fan?
Wet- en regelgeving
De Bonpartes strandloper is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn Bonpartes strandlopers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de Bonpartes strandloper wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal