Drieteenstrandloper
Sanderling, Calidris alba - Strandlopers (Scolopacidae)
De drieteenstrandloper is vooral bekend van het strand, waar ze in groepjes voedsel zoeken en snel wegrennen voor de aanrollende golven. Hij is uniek onder de strandlopers omdat hij de achterteen mist. In de winter is hij overwegend wit, wat hem de wetenschappelijke naam "Calidris alba" heeft opgeleverd (alba betekent wit). In het voorjaar worden ze diep roodbruin en trekken ze naar de Arctische broedplaatsen in Canada, Groenland, Spitsbergen en Siberië.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Gedrongen strandloper, iets groter en met relatief kortere snavel dan bonte strandloper. In herfst en winter overwegend wit en grijs met opvallende donkere schouders; zwart-wit in vlucht. In het late voorjaar en in de zomer diep roodbruin. Gitzwarte poten en snavel, géén achterteen. Rent snel voor de golven uit op het strand. Minder wadvogel en meer strandvogel dan andere strandlopers.
Geluid
Schel, kort en hoog.
20-21 cm, spanwijdte 35-39 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Begint na aankomst in broedgebieden snel met balts en paarvorming, zodra de sneeuw smelt. Territoriaal, broedt niet in kolonies. Legtijd juni tot midden juli. Nest een ondiep kuiltje in de grond op een open plek, vaak op kale grond. Meestal spaarzaam bekleed, met bijvoorbeeld korstmos. Beide sexen broeden. Vaak twee broedsels, worden in dat geval elk bebroed door een geslacht; meestal 4, soms 3 eieren. Broedduur 24-32 dagen. Jongen zijn nestvlieders, vliegvlug na 17 dagen. Ouders verlaten jongen na het uitvliegen.
Leefgebied
In de overwinteringsgebieden en op doortrek vooral zandstranden en -platen, maar steeds vaker ook op (zandig) wad. Zelden op strekdammen en stenige oppervlakten. Zeer kustgebonden soort. Broedt in Hoog-Arctisch gebied op kale, steenachtige toendra met weinig vegetatie van wilg en steenbreek. Jongen worden snel naar naburig water geleid.
Voedsel
Kleine krabbetjes, garnalen, schelpdieren, wormen en insecten. Insecten (tweevleugeligen, kevers, vlinders en rupsen) vooral in broedtijd. Pikt en boort met snavel. Gebruikt waarschijnlijk geur, tast, smaak én zicht om voedsel te vinden.
Vogeltrek
Lange-afstandstrekker. Verlaat broedgebieden (Groenland, Canada, Siberië) van midden juli tot begin september. Trekt over zee en langs kusten naar traditionele overwinteringsgebieden. Overwintert in West-Europa, maar meeste trekken door naar kusten van Afrika. In Nederland sterke doortrek in augustus-oktober en in mei.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in vrij groot aantal
Stabiele aantallen sinds 2010.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 13.000-21.800 (in 2016-2021) |
| Doortrekkers | 22.200-38.700, mei (in 2016-2021) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zandstrand langs de hele Noordzeekust, maar vooral op zandplaten in de Waddenzee en in minder mate de Delta.
In Europa
Broedt op Groenland en Spitsbergen en buiten Europa in Noord-Canada en Noord-Siberië.
Meer informatie
Bescherming
Niet bedreigd. Gevoelig voor verstoring op stranden (recreatie, honden), waardoor veel in principe geschikte stranden door drukte ongeschikt zijn.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich al lange tijd in voor bescherming van de Waddenzee (stopzetten en verduurzaming schelpdiervisserij, Rust voor vogels, Ruimte voor Mensen). In samenwerking met BirdLife Inernationaal werken wij ook aan de bescherming van de trekwegen (flyways) van veel vogelsoorten.
Wat kun jij doen
Hoewel drieteentjes tam zijn, is het verstandig om de vogels niet te verstoren als ze voedsel zoeken of rusten.
Meer weten?
Actuele berichten
- Gevangen door eb en vloed: ‘zomerse’ strandlopers herkennen
- Strandwandelen met drieteentjes
- GRIEND – een bewogen eiland
- Klimaatverandering bedreigt trekvogels Waddenzee
Downloads
- Drieteenstrandloper - artikel Vogelnieuws 2007-06 (pdf, 121 Kb)
Wadden-fan?
Wet- en regelgeving
De drieteenstrandloper is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn drieteenstrandlopers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de drieteenstrandloper wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van drieteenstrandlopers zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd.
Verschillende natuurgebieden die door drieteenstrandlopers worden gebruikt als broedgebied zijn aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. De belangrijkste daarvan is de Waddenzee. Voor deze gebieden gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. De betreffende gebieden zijn te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal