Vogels en windmolens: nieuwe kaarten geven gebieden aan met risico’s voor vogels

Windturbines en vogels zijn geen gelukkige combinatie. Er is kans op directe sterfte door aanvaring met de rotorbladen of de mast. Zo vloog er onlangs weer een zeearend tegen een windturbine. Turbines kunnen ook belangrijke leefgebieden van vogels verstoren. Bij de planning van windparken moet je hiermee rekening houden. Dus daarom géén windparken in beschermde natuurgebieden of andere rijke vogelgebieden, vindt Vogelbescherming. Want groene energie is immers niet écht groen, als die ten koste gaat van bedreigde natuur. Naast de klimaatcrisis hebben we namelijk ook te maken met een wereldwijde biodiversiteitscrisis.

Sovon Vogelonderzoek Nederland, Bureau Waardenburg en Wageningen Environmental Research hebben in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderzocht waar in Nederland veel vogels voorkomen die kwetsbaar zijn voor windmolens. Met gegevens over de verspreiding, aantallen en vliegbewegingen van deze vogels zijn kaarten gemaakt met gebieden waar naar verwachting de risico’s van windturbines op kwetsbare soorten het grootst zijn.

De kaarten zijn een hulpmiddel bij het zoeken naar locaties voor windenergie in Nederland. Hiermee kunnen de RES-regio’s, gemeenten en initiatiefnemers in een vroeg stadium goede informatie over vogels betrekken bij het uitwerken van zoekgebieden. De kaarten geven geen oordeel of het plaatsen van windenergie wel of niet mogelijk is in een gebied. Bovendien moet plaatsing van nieuwe windturbines te allen tijde voldoen aan de regels van de Wet natuurbescherming.

Om daadwerkelijk te weten of de plaatsing vogels negatief beïnvloedt, is nader onderzoek per soort nodig. Dan pas kan worden vastgesteld of de verwachte kwetsbare vogelsoorten daadwerkelijk nadelige gevolgen zullen ervaren van beoogde windturbines. De kaarten geven een indicatie. Ze zijn daarom geen vervanging van het ecologisch (veld-)onderzoek dat onderdeel is van de plan- en vergunningverleningsprocedure in het kader van de Wet natuurbescherming.

Natuurgebieden zijn op de kaarten niet altijd als hoog risico vermeld, maar dit betekent niet dat het geschikte locaties zijn voor windparken. De natuurgebieden zijn vrijwel altijd aangewezen voor een of meerdere vogelsoorten die kwetsbaar zijn voor windparken en andere vormen van energieopwekking. Daarom moeten daar volgens Vogelbescherming uit voorzorg geen windparken komen. Een goed voorbeeld is de Veluwe, een sleutelgebied voor de wespendief, een roofvogel die erg gevoelig is voor windturbines.

Kijk voor meer informatie over het onderzoek, en het volledige rapport met alle kaartbeelden op de website van Sovon Vogelonderzoek Nederland.