Vijver voor vrolijke vogels

Een tuinvijver stond al lang op mijn verlanglijstje: leuk voor dorstige vogels en andere (water)diertjes. Overal verkondig ik: “Water werkt als een magneet.” Maar niet bij huize Peeters. Tot ik vorig jaar met pensioen ging en veel vrije tijd kreeg. Plannen werden gesmeed en in maart 2019 was het zover. Aan het werk!

Nu is het in ons achtertuintje woekeren met de ruimte. We moeten het doen met twee borders van elk 6 m². Niet zoveel. Wel hebben we aan twee zijden een riante klimophaag en op het terras een kuip met moerasplanten. In de ene border staat een dertig jaar oude kastanjeboom, dus die plek viel af.

De beoogde vijverplaats was begroeid met veel planten, zoals wilde hyacint, aronskelk en bekervaren. Die werden voorzichtig in een krat geplaatst en zouden later weer van pas komen. Een uit de kluiten gewassen bamboestruik moest met wortel en al worden verwijderd. Het kostte twee dagen voordat de kavel leeg en geëgaliseerd was. Klaar voor de start!

We kozen ervoor om in de bouwmarkt een voorgevormde, kunststof vijverbak te kopen. We gingen voor een flink formaat van vijfhonderd liter met een oppervlakte van 1.80 x 1.40 meter. Het graafwerk kon beginnen. Laagje voor laagje werd afgeschept, want de bak kent drie niveaus voor verschillende planten. Ook letten we op een geleidelijk oeververloop, zodat vogels gemakkelijk kunnen drinken en badderen.

Heel belangrijk is dat de vijverbak waterpas komt te liggen. Dus steeds weer meten, laagje afscheppen en meten. Voor iemand zoals ik, die bepaald niet handig is, was dat eerlijk gezegd een heel karwei. Dan de bak in het gat om te passen, weer eruit en dat zo een keer of tien.

Op internet kwam ik veel bruikbare tips tegen. Het vullen met water was een gedenkwaardig moment. Je weet dat zo’n bak lekproof is, maar toch. De planten die een weeklang in kratten hadden gestaan, werden rondom aangeplant. Met stenen en takken werden de randen weggewerkt. Stenen van de buurvrouw gekregen en afgerukte takken lagen her en der verspreid in het dorp na een voorjaarsstorm. De muur van de buren dient als achterwand en werd aangekleed met verschillende soorten clematis.

Voor in het water kochten we vooral zuurstofplanten, zoals glanzend fonteinkruid, waterpest, vederkruid en hoornblad. Langs de randen met de voeten in het water, plantten we onder andere dotterbloem, wateraardbei, waterdrieblad en gewone koekoeksbloem. Alles is tegenwoordig te koop, maar we kregen ook veel van bevriende vijverbezitters. En dan: Groeien maar!

Dotterbloemen bloeien al vroeg in het voorjaar en de dooiergele bloemhoofden sieren wekenlang de vijver. Met een beetje geluk bloeit de plant in de nazomer nog een keer. Bijen en verschillende soorten vliegen bezoeken de bloemen vanwege de nectar en het stuifmeel. Onbedoeld zorgen zij voor de bevruchting. Het gehele jaar met de voeten in het water is de dotterbloem in zijn element.

Een foto van het oer-Hollandse waterdrieblad wil ik u niet onthouden. De bloemen zijn zo mooi, zo verrassend en zo on-Nederlands. Hommels zijn er gek op. Oordeel zelf maar.

Een lieve collega heeft een weelderige populatie kleine watersalamanders in haar tuinvijver. Ik was als een kind zo blij toen ik met een emmertje in de hand enkele exemplaren bij haar op mocht halen.

Kleine watersalamanders zijn niet zeldzaam, maar je ziet ze weinig. Ze leven meest onder water tussen de groene wirwar van planten. De hele zomer was het een feest om de salamanders tussen het groen weg te zien schieten.

Geloof het of niet, maar onze vijver was drie weken oud toen er een groene kikker spontaan aan kwam lopen. Waarschijnlijk uit een van de vijvers in de buurt. Hij is niet meer weggegaan.

Water werkt als een magneet. Ik zei het al. Die eerste zomer kwamen er bijen, hommels en zweefvliegen drinken. Poelslakken en posthoornslakken waren waarschijnlijk als eitjes tussen de waterplanten mee gekomen. Vlinders streken neer op de bloemen en toen het echt warm was, dansten waterjuffers boven het water. Een paartje azuurwaterjuffers zette zelfs eitjes af.

Door de hete zomer kwamen veel vogels hun dorst lessen. Dankzij de ondiepe oevers konden ze gemakkelijk bij het water, ook om een bad te nemen. We zagen huismussen, kool- en pimpelmezen en ook de Turkse tortels lieten zich verleiden. De foto’s van de badderende spreeuw en drinkende winterkoning zijn eerlijk gezegd elders vanuit een fotohut gemaakt.