Van Fairtrade koffie naar weidevogels

“Bijna 35 jaar heb ik me enthousiast ingezet voor Fairtrade. Sinds mijn pensionering, anderhalf jaar geleden, stort ik me als vrijwilliger van een Weidevogelgroep energiek op het opsporen en beschermen van nesten van akker- en weidevogels op landbouwpercelen rondom Rhenen. Mensen in mijn omgeving verbaasden zich over deze stap. Wat heeft het werk met weidevogels te maken met mijn nog steeds grote betrokkenheid bij ontwikkelingen in Fairtrade? Voor mij is dit geen grote switch, want ze liggen in elkaars verlengde.”

“Jarenlang heb ik gewerkt aan betere prijzen en inkomensverbetering voor boeren en arbeiders in tropische landen, in sectoren als koffie, cacao en bananen. Dat was en is nodig om hun met hun gezinnen te helpen aan een fatsoenlijk bestaan, maar ook om verkoopprijzen en inkomsten te genereren die jonge boeren een toekomstperspectief geven in de landbouw. Tegelijkertijd biedt dat inkomen hun de mogelijkheid rekening te houden met het milieu en de natuur te beheren op een manier die, ook in de toekomst, een landbouwinkomen kan garanderen. Dit vereist een integrale, duurzame benadering, zowel sociaal, economisch als ecologisch, zoals Fairtrade al die ingrediënten bewust in haar standaarden heeft opgenomen.”

“Ook de landbouw in Nederland en Europa vereist eerlijke prijzen voor landbouwproducten, maar misschien is het beter om te spreken van ‘echte’ prijzen. Momenteel is dat niet het geval. De heersende landbouwpraktijk gaat ten koste van de natuur, het milieu en de biodiversiteit. Niet dat boeren dat zo graag willen, ze zijn simpelweg meegezogen in een systeem van intensieve productie, hoge investeringen en afhankelijkheid van banken.”

“Door de afbraak van de biodiversiteit gaan planten en dieren voortdurend in aantal achteruit en staat uiteindelijk ook toekomstige voedselvoorziening op het spel. Een ander soort landbouw is dus noodzakelijk, een duurzame landbouw die biodiversiteit in stand houdt, een vorm die daarmee ook insecten en weidevogels overlevingskansen biedt. Dat vereist minder vee en met de huidige prijzen dus ook minder inkomsten. Zo’n landbouw is dus alleen mogelijk als boeren betere prijzen voor hun producten krijgen in combinatie met inkomsten uit een duurzaam beheer van hun landbouwpercelen.”

“Op dit moment beschermen we als vrijwilligers de akker- en weidevogels tegen de intensieve vorm van landbouw. Maar dat moet in de toekomst niet meer nodig zijn als boeren die omslag naar zogenaamde ‘natuur-inclusieve’ landbouw hebben kunnen maken. Net zomin dat er nu nog een Fairtrade keurmerk nodig is om boeren in de koffie-, cacao- en bananensector een bestaan te kunnen bieden en een toekomstperspectief te geven. Weidevogels beschermen, ja nu dus nog met volle overtuiging, als een signaal dat de landbouw anders verdient en anders moet. Eerlijke, echte prijzen in de tropen; eerlijke, echte prijzen hier. Voor perspectief daar en hier, om iedereen ook op de lange termijn van een levensbestaan te verzekeren.”

“Bij dat weidevogelwerk in het veld is er natuurlijk ook even tijd voor een pauze. Dan drinken we ons meegetorste bekertje Fairtrade koffie. Werken voor weidevogels en Fairtrade, ze liggen volop in elkaars verlengde!”