Door
Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 9 december 2024
De Nederlandse natuur is zo mooi. Herinner jij je een kindertijd rennend langs velden, een bedwelmend zoete geur, gezoem? Het was de meidoorn weet je nu misschien. Of de sprookjesachtige, bijna ongeloofwaardige felrode bessen tijdens een winterse wandeling? (De Gelderse roos.) Die struiken van toen, kunnen ook in een vorstelijke haag in de tuin, vanwaar de vogels ze vanzelf verder verspreiden. Niet alleen mooi, maar levende herinneringen, die dan vanuit het heden de toekomst tegemoet gaan.
De wilde kardinaalsmuts (Euonymus europaeus) is al eeuwenlang onderdeel van onze natuur. De struik heet zo, omdat de bessen de vorm hebben van de muts van een kardinaal. Hoe simpel. De rood-roze vruchten sieren de tuin van augustus tot november en vogels zijn er gek op. Denk aan merels, zanglijsters, allerlei soorten mezen en roodborsten. In de herfst kleurt het blad ook nog uitbundig roze tot rood. Een lust voor het oog.
Gelderse roos (Viburnum opulus) kan van de nazomer tot zelfs in februari helder rode bessen geven. In de herfst laten de vogels de bessen lange tijd links liggen. Ze smaken dan bitter en er is nog voldoende ander voedsel te vinden. Als het eenmaal goed heeft gevroren, lusten ze de bessen wel, blijkbaar verandert dan de smaak, net als bij boerenkool. Goudvinken en lijsterachtigen waaronder kramsvogel en koperwiek, maar ook de wondermooie pestvogel doet zich dan graag tegoed aan deze waardevolle wintersnack.
We zien de rode aalbes (Ribes rubrum) vaak in moestuinen, of als superduur fruit in de supermarkt. Wat weinig mensen weten is dat deze bes hier al sinds mensenheugnis in het wild groeit. Eén struik, kan wel drie tot vier kilo bessen geven per seizoen (juni-augustus)! De bessen zijn zuur, maar ontzettend lekker om jam van te maken. Of om in combinatie met ander fruit door de yoghurt of als fruitsalade te eten. Je zal moeten delen, want merels en houtduiven eten de bessen vaak al als ze nog groen zijn.
De rode kornoelje (Cornus sanguineais) is de héle winter prachtig met zijn opvallende, bloedrode takken. En als hij in het voorjaar nieuw blad vormt, als de bloemen bloeien en als de zwarte bessen rijp zijn, dan vinden zweefvliegen, honingbijen, wilde bijen, hommels en vlinders én vogels er volop voedsel en dekking. Hij zit 's zomers goed in het blad en biedt tjiftjaf, merel, roodborst en winterkoning een luw plekje.
Struiken uit de natuur, zijn misschien niet de struiken waar je snel aan denkt voor in je tuin, want in reguliere tuincentra staan ze meestal niet vooraan. Er zijn inmiddels echter zoveel goede kwekerijen met inheemse soorten, bezoek er eens één in je buurt voor inspiratie. Ook hier vind je goede ideeën.
Vogels maken graag gebruik van tuinen. Iedereen kan vogels daarbij helpen, ook als je een balkon hebt of een kleine stadstuin. Vogelbescherming heeft veel praktische tips om ook jouw tuin vogelvriendelijk te maken.
In de cursus Fluitend je tuin in: zangvogels in Nederland ontdek je twaalf vogels die je in je eigen tuin of op je balkon kunt tegenkomen. Je ontvangt daarnaast ook een basisles over tuinen met leuke feitjes en tips voor hoe je jouw tuin vogelvriendelijk kunt maken.