Door
Hanne Tersmette
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 20 februari 2021
Snowmageddon lijkt alweer een eeuwigheid geleden. De kool- en pimpelmezen hippen van tak naar tak alsof ze nooit zijn weggeweest uit het bos. Een merel speurt de bosgrond af naar wormen. En hoor ik het daar goed? Een kwi-kwi-kwi-kwi-kwi schalt door het bos. Ik sta stil en kijk omhoog. Ik zie niks. Opnieuw klinkt dat geluid. Mijn ogen glijden over de stammen van tientallen grove dennen. En daar valt mijn oog op de vogel die dat bijna giechelende geluid maakt: een mannetje zwarte specht, een zwarte vogel met een rode kruin. Het gegiechel wordt beantwoord door een ander exemplaar.
Waar dan? Ik speur en vind exemplaar twee niet direct. Kom dan, laat je horen, fluister ik zachtjes. ‘Kwi-kwi-kwi-kwi-kwi’. Gelukkig, daar is nummer twee. Ook groot en zwart, maar met alleen een rode achterkruin: het vrouwtje. Wat een geluk, ik tref een paar baltsende zwarte spechten! Lang genieten zit er niet in. Flapperend kiezen ze een nieuwe plek uit om hun liefdesspel te vervolgen.
Even verderop zie ik een grote bonte specht. Hij verraadde zichzelf door zijn korte, harde roffel. Dat de spechten het voorjaar in hun bol hebben is me duidelijk. Maar hoe houd je de meest voorkomende spechten in Nederland uit elkaar?
Spechten vallen amper op, hoog in de bomen. Maar als je hun geluiden herkent kan je je hart ophalen, zeker in deze tijd van het jaar. Grote of kleine bonte, groene of zwarte, stuk voor stuk roffelen, giechelen of roepen ze er in het vroege voorjaar namelijk op los. Dit doen ze om hun territorium te verdedigen, maar ook om aan elkaar te laten weten dat het tijd is voor een kortstondige liefdesrelatie. Zowel het vrouwtje als het mannetje roffelen.
De bekendste en verreweg de meest voorkomende specht is de grote bonte. Nauwelijks groter dan een spreeuw en zwart-wit met een rode broek goed te onderscheiden van de andere spechten. Hun roffel is kort en krachtig, vaak minder dan een seconde lang. Daarnaast roepen ze vaak een herkenbaar ‘Tjik’. Als je het roepje eenmaal herkent kom je ze zowat overal tegen. In bossen, parken en zelfs in je eigen tuin.
Naast de grote bonte specht kennen we ook de kleine en middelste bonte specht: ook zwart-wit, maar zeldzamer en moeilijker te vinden. De kleine bonte specht is amper zo groot als een mus. Hun roffel is langer en veel zachter dan de grote bonte specht. Bovendien roepen ze er dan ook vaak bij: ‘kie-kie-kie-kie-kie-kie’. De kleine bonte specht is zwart-wit gestreept op de rug en het mannetje draagt een rode pet. Anders dan andere soorten spechten zijn ze vaak op dunne takken en twijgen te vinden, of zelfs in het riet!
De middelste bonte specht is de meest zeldzame ‘bonte’ en komt voor in het oosten en zuiden van het land. Roffelen doet de middelste bonte specht zelden, maar hij laat zich wel horen. De baltsroep is het best te vergelijken met een gaai-achtig gekrijs.
De zwarte specht heeft verschillende geluiden, stuk voor stuk goed herkenbaar. Zijn roffel is dof, diep en lang. De andere geluiden voor tijdens de vlucht, in zit en dat gelach hoort u hier terug,
Heb je het idee uitgelachen te worden als je door het bos loopt of daarbij in de buurt bent? Grote kans dat het de groene specht is. Deze forse vogel, met opvallende groene rug en stuit en diep golvende vlucht, laat momenteel van zich horen met een lange, lachende, hinnikende roep. De groene specht roffelt zelden.
Ga vroeg in de ochtend, liefst vlak na de schemering op pad en de spechten zullen je tegemoet roffelen. Voor grote bonte spechten is het stadspark om de hoek al een goede plek, voor de zwarte of groene specht trek je het bos in. Voor de kleine bonte specht kies je bossen dichtbij rivieren. En mijn laatste tip? Check mijnvogelvinder.nl en ontdek welke spechten waar gezien zijn. Dat maakt het speuren een stuk eenvoudiger.
In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je in 10 vogellessen veel bekende vogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt direct de eerste vogelles per mail.
Ben je op zoek naar een goed boek over vogels of de natuur? Vogelbescherming heeft een uitgebreid en gevarieerd aanbod in onze winkel en onze webshop.