Patstelling financiering blokkeert uitvoering Aanvalsplan Grutto

Ondanks dat inmiddels al veel boeren met het Aanvalsplan Grutto meedoen, is er nog steeds geen duidelijkheid over de langetermijn financiering. Daardoor gaan boeren niet overschakelen naar intensief weidevogelbeheer. Dat is nodig om de grutto te redden.

Afgelopen weekend trok ex-minister Pieter Winsemius, een van de initiatiefnemers van het Aanvalsplan Grutto, in Trouw aan de bel. Hij vindt het onbegrijpelijk dat het Rijk en de provincies geen knoop doorhakken. Iedereen weet dat de kans miniem is dat er over zes jaar geen geld meer uit Brussel komt, zegt hij. “Dat risico is vrijwel nul en voor het Rijk makkelijk te dragen.”

Voor boeren die mee willen doen ligt de financiering voor de eerste zes jaar vast in overeenkomsten voor agrarisch natuurbeheer. Dat geld komt uit Europa, uit een pot voor Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Maar voor een boer die zijn bedrijfsvoering voor een succesvol weidevogelbeheer moet aanpassen is zes jaar te kort; het is noodzakelijk contracten van twintig, dertig jaar aan te gaan, om boeren een bepaalde mate van zekerheid te geven. Langjarige zekerheid is een belangrijke voorwaarde wil het Aanvalsplan Grutto slagen, want boeren moeten een fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen, ook in de toekomst.

Veel boeren hebben te kennen gegeven dat ze mee willen doen aan het Aanvalsplan Grutto en zich willen inspannen voor de grutto en andere weidevogels. Het Aanvalsplan Grutto ziet er in een notendop zo uit: 35 gebieden van 1000 hectare zijn geselecteerd waar boeren en natuurbeheerders zich maximaal inzetten voor weidevogels. Open graslandgebieden, waar een weidevogelparadijs wordt geschapen door een hoog waterpeil en veel kruiden- en bloemenrijk grasland dat laat gemaaid wordt, zodat de jongen kunnen overleven.

Langdurige overeenkomsten voor agrarisch natuurbeheer en een verhoogde melkprijs bieden boeren zekerheid van een goed inkomen. En daar wringt dus de schoen: er moet dringend een duurzaam verdienmodel komen voor boeren. Vogelbescherming pleit ervoor dat het Aanvalsplan Grutto opgenomen wordt in het Nationaal Programma Landelijk Gebied en het bijbehorende Transitiefonds. Dat kan de nodige zekerheid bieden waar boeren nu naar smachten. Een toezegging van minister Van der Wal vóór 1 juli dit jaar is noodzakelijk: dan moeten de provincies hun gebiedsplannen namelijk hebben ingediend en kunnen de langjarige contracten onderdeel worden van de gebiedsplannen.

Provincies en Rijk wijzen al tweeënhalf jaar naar elkaar; het is nu echt tijd voor actie om zekerheid voor boeren te regelen, voor er weer een weidevogeljaar gaat verloren. Alleen dan is er nog kans voor onze nationale vogel de grutto.