Overheid ‘vergeet’ eigen natuurregels Waddenzee

Voor Vogelbescherming is het Waddengebied al jarenlang topprioriteit, omdat het slecht gaat met de vele vogelsoorten die er broeden, rusten en foerageren op hun reis langs de Oost-Atlantische trekroute. Al lang is duidelijk dat de Waddenzee hierin een zwakke schakel is. De onlangs verschenen evaluatie van het Natura 2000-beheerplan maakt pijnlijk duidelijk dat Nederland geen serieus werk maakt van een goede uitvoering en handhaving van de EU-natuurwetgeving en -verdragen. Zelfs in een natuurgebied van wereldklasse delft de natuur vaak het onderspit ten gunste van economische belangen.

De evaluatie bevestigt onze zorgen over intensieve vormen van visserij, zoals de garnalenvisserij. De garnalenvisserij heeft op verschillende manieren een negatieve impact op de kwaliteit van leefgebieden voor vogels. Het verminderen van bodemberoerende visserij draagt bij aan noodzakelijke herstel van het voedselweb, ook omdat zo de bijvangst van vis wordt verminderd.

De evaluatie adviseert dan ook om de intensiteit van de garnalenvisserij af te bouwen door de visuren te verminderen en meer gebieden te sluiten. Dat is voor ons een van de redenen om eerder al het bezwaar tegen de gedoogvergunning van de bodemberoerende garnalenvisserij te steunen.

Uit de evaluatie blijkt dat het aantal broedparen voor negen van de dertien broedvogelsoorten lager is dan de afgesproken instandhoudingsdoelen die voor deze soorten gelden in de Waddenzee. Bovendien worden ook voor 21 van de 39 vogelsoorten die er niet broeden de doelen niet gehaald. Dit zijn zeer verontrustende resultaten, er is dus een grote mate van urgentie om meer te doen, zodat de Natura 2000-instandhoudingsdoelen wel worden gehaald in de toekomst. Daar hoort ook bij een nader onderzoek naar de gevolgen van staand-want-visserij in de Waddenzee. Het is bekend dat allerlei soorten eenden, zaagbekken en futen in zulke netten verdrinken. Van het Waddengebied zijn dit vlak nog onvoldoende onderzoeksresultaten. De evaluatie geeft daarom als aanbeveling dat het kwantificeren van de effecten én het mitigeren van die effecten van staand-want-visserij een onderzoeksprioriteit is.

De urgentie voor het nemen van maatregelen voor vogels in het Waddengebied benadrukt het belang van het programma Wij&Wadvogels, waarin Vogelbescherming met zes andere natuurorganisaties samenwerkt aan herstel van wadvogelpopulaties. Dit programma werkt aan fysieke herstelmaatregelen van broed- en rustgebieden, het verminderen van menselijke verstoring en het goed meten van de effectiviteit van deze maatregelen.

Als de overheid naar aanleiding van deze evaluatie van het Natura 2000-beheerplan de vergunningverlening beter op orde krijgt, kunnen alle natuurherstelmaatregelen elkaar versterken. Anders blijft het dweilen met de kraan open.