Overheid beschermt mensen en natuur onvoldoende tegen schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen

De organisaties die het manifest hebben ondertekend, willen dat het voorzorgsprincipe gaat gelden. Dit betekent dat bij twijfel of onduidelijkheid over de schadelijke gevolgen van een bestrijdingsmiddel het middel niet de markt op mag. ‘Bestrijdingsmiddelen vervuilen het water, de lucht en de bodem, en schaden de biodiversiteit. Giftige stoffen worden aangetroffen in het lichaam van agrariërs, maar ook in de luiers van baby’s. Daarom roepen wij de overheid op om verantwoordelijkheid te nemen en ervoor te zorgen dat de natuur herstelt en Nederlanders gezond kunnen werken, wonen en leven.'

De afgelopen jaren blijkt voortdurend dat het huidige, intensieve gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen onvoorziene negatieve effecten oplevert. Zoals grootschalig verlies aan insecten en de mede daaraan gerelateerde achteruitgang van het aantal vogels. Eerder is aangetoond dat het gebruik van neonicotinoïden erg schadelijk is voor insecten die als voedsel dienen voor insectenetende vogels, zoals kleine karekieten. Onlangs nog heeft de Rijksuniversiteit Groningen ontdekt dat er in de levers van jonge grutto’s wel 49 schadelijke stoffen zaten. “Een gifcocktail van onder andere pesticiden en neonicotinoïden”, aldus de onderzoekers.

Gebruik van bestrijdingsmiddelen geeft ook een verhoogd risico op de hersenziekte parkinson. De gevolgen van de zogenoemde bestrijdingsmiddelencocktails zijn al helemaal niet te overzien, benadrukken de partijen. Zij willen daarom dat de overheid, zowel in Nederland als in Europa, zorgt voor de aanscherping van het toelatingsbeleid en bijvoorbeeld ook de effecten van de cocktails op de gezondheid gaat meten. Nickie van der Wulp, directeur Parkinson Vereniging: ‘We willen voorkomen dat ooit nog iemand parkinson krijgt door pesticiden.’

Ook werkenden die met bestrijdingsmiddelen werken, lopen risico op schade aan hun gezondheid. René Kouwenhoven, bestuurder FNV: ‘Veel werkgevers in de land- en tuinbouw doen onvoldoende om werkenden te beschermen tegen blootstelling aan bestrijdingsmiddelen. De blootstelling moet verminderen en bescherming moet beter. De Arbeidsinspectie moet daarbij scherper toezien op de naleving van wet- en regelgeving.’

‘Nederland heeft een snellere omslag nodig naar natuurinclusieve landbouw. Met een gezonde bodem, mechanische onkruidbestrijding en een grotere diversiteit van gewassen, herstelt de biodiversiteit. Dan krijgen ziektes en plagen minder kans’, aldus Rob van Tilburg, directeur programma’s van Natuur & Milieu. De opstellers van het manifest roepen de overheid op om financiële ondersteuning te bieden aan boeren zodat zij de transitie naar gifvrije landbouw kunnen maken. Ook moet er beleid komen waarmee de hele voedselketen bijdraagt aan een natuurvriendelijke land- en tuinbouwsector.

Ten slotte moedigen de organisaties de overheid aan om te stemmen tegen een Europese verlenging van het toestaan van het gebruik van glyfosaat, het middel dat juist nu op grote schaal wordt gebruikt om planten (álle planten) te doden en vele velden oranje kleurt. ‘Glyfosaat is zeer schadelijk voor bijen, waterleven en bodemflora en er zijn grote zorgen dat het middel het risico op parkinson vergroot. Als Nederland de gezondheid van mensen en natuur serieus neemt, stemt zij straks in Brussel – net als Duitsland –tegen een verlenging’, aldus de organisaties.

De initiatiefnemers van het manifest Natuur & Milieu, De Parkinson Vereniging (onderdeel van Parkinsonalliantie Nederland) en FNV bundelen ook de komende tijd hun krachten om bestrijdingsmiddelen op de politieke en maatschappelijke agenda te houden. Daarbij roepen ze andere organisaties op om zich aan te sluiten bij hun beweging. Vogelbescherming is een van die partijen die zich heeft aangesloten.