Natuurherstelwet aangenomen: historische overwinning voor Europese natuur

De Europese Natuurherstelwet is een essentieel onderdeel van de Green Deal en moet bijdragen aan natuurherstel en een gezonde leefomgeving. Door implementatie van deze wet kan aangetaste natuur in Europa en Nederland worden hersteld. “Er is geen tijd te verliezen. We zien de grote verschillen door klimaatverandering: overstromingen door zware regenval en langere perioden van droogte. Na jaren van onderhandelingen kunnen de landen concreet aan de slag voor schoner water, een groene leefomgeving, vruchtbare grond en gezonde lucht om in te ademen. Onmisbaar voor mensen, vogels en natuur; dat is waar Vogelbescherming zich continu voor inzet”, aldus directeur Karsten Schipperheijn.

Uit een beoordeling van het Europees Milieuagentschap is gebleken dat de natuur in de Europese Unie er slecht aan toe is door verontreiniging, klimaatverandering, habitatverlies en invasieve soorten. Het maakt dat 80 procent van de habitats in de Europese Unie in slechte staat verkeert en 70 procent van de Europese bodems niet gezond is. Er is werk aan de winkel, dat is duidelijk.

De Natuurherstelwet wordt in de volksmond zo genoemd, maar is eigenlijk de Natuurherstelverordening (NHV). Deze komt voort uit de Europese Green Deal en de EU-Biodiversiteitsstrategie 2030. Het idee: beperken tot natuurbescherming is niet genoeg; de natuur moet ook hersteld worden. Om dit te bewerkstelligen is de Natuurherstelwet in het leven geroepen.

Deze doorliep vervolgens een turbulent traject en dreigde te stranden in het Europees Parlement. Daarna kwam de Natuurherstelwet in maart opnieuw in gevaar door een onverwachte koerswijziging van Nederland en Hongarije. Toch werd de benodigde meerderheid alsnog hersteld en is de wet aangenomen met steun van een meerderheid van twintig lidstaten. Oostenrijk wijzigde op het laatste moment haar eerdere standpunt, waardoor de wet toch kon worden veiliggesteld.

Deze overwinning werd mede mogelijk gemaakt door massale publieke steun. In de afgelopen jaren zijn meer dan een miljoen handtekeningen en berichten van burgers verzameld en hebben ruim 6000 wetenschappers, 100 bedrijven, jongerenorganisaties en maatschappelijke organisaties zich uitgesproken voor de wet en de kaders van de Europese Green Deal verdedigd.

Natuur- en milieuorganisaties spreken hun dank uit aan wie heeft bijgedragen aan dit resultaat. Het betreft een collectief van Greenpeace NL, IUCN NL, LandschappenNL, Natuur & Milieu, Natuur en Milieufederaties, Natuurmonumenten, SoortenNL, Stichting De Noordzee, Waddenvereniging, Wereld Natuur Fonds en Vogelbescherming Nederland.

En nu? Het is de verantwoordelijkheid van de lidstaten om deze verordening zorgvuldig na te leven en samen te werken aan het herstel van onze waardevolle ecosystemen. Dit betekent dat lidstaten binnen twee jaar een nationaal herstelplan moeten indienen bij de Europese Commissie. Hierin moeten de lidstaten uiteenzetten hoe zij de verplichtingen uit de Natuurherstelwet willen uitvoeren.

Ook zullen zij hun voortgang met betrekking tot de Natuurherstelwet regelmatig moeten delen met de Europese Commissie. Eén van deze verplichtingen is dat de landbouwecosystemen zodanig moeten verbeteren dat de neerwaartse populatietrends van akker- en weidevogels tegen 2030 een stijgende lijn vertonen. Daarnaast moet de afname van bestuivers tegen 2030 zijn gekeerd. Of deze doelen zullen worden behaald zal door Vogelbescherming op de voet worden gevolgd, maar een weide bomvol bloemen, bijen en boerenzwaluwen lijkt weer iets dichterbij.